Επί σειρά εβδομάδων, πάμπολλοι επιχειρηματίες έκαναν αναρίθμητες
υποθέσεις και βάζουν στοιχήματα για την αποκαλούμενη Ζώνη Ελεύθερων
Συναλλαγών της Σαγκάης, ένα μεγαλόπνοο πιλοτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο
μιας ευρύτερης ατζέντας μεταρρυθμίσεων.
Η εν λόγω ατζέντα θα παρουσιαστεί έπειτα από μια μεγάλη συνεδρίαση του
Κομμουνιστικού Κόμματος τον Νοέμβριο. Πάντως, η ζώνη της Σαγκάης
παραπέμπει περισσότερο σε μια ζώνη ειδικών επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων στα περίχωρα της εμπορικής πρωτεύουσας της Κίνας. Τα
εγκαίνιά της έγιναν στις 29 Σεπτεμβρίου, ενώ οι πολιτικοί ηγέτες τη
χαρακτήρισαν σημείο καμπής παρόμοιο με τη θέσπιση της ζώνης στη Σενζέν
πριν από τριάντα χρόνια, η οποία σηματοδότησε την τεράστια αλλαγή και
μεταμόρφωση της Κίνας.
Στην περίπτωση της Σαγκάης και παρά τον ενθουσιασμό, τα πράγματα ήταν
μάλλον απογοητευτικά. Οι επί μακρόν αναμενόμενες μεταρρυθμίσεις δεν
ανακοινώθηκαν. Αυτές είναι η πρόσβαση στο μη λογοκριμένο Διαδίκτυο, οι
περικοπές στη φορολογία των επιχειρήσεων και η άδεια σε ξένους οίκους
δημοπρασιών να πωλούν παλιά κομμάτια.
«Μην απογοητεύεστε από τις αρχικές επιφυλάξεις», παρατηρεί ο Σεν Μπο,
καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Σαγκάης, ο οποίος διατελεί
και σύμβουλος της κυβέρνησης για τα θέματα της ζώνης της Σαγκάης.
«Είμαστε πολύ φιλόδοξοι αναφορικά με την ανάπτυξή της, γιατί υπάρχουν
εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες, οι οποίοι υπαγορεύουν την αλλαγή
στο οικονομικό μοντέλο της Κίνας». Εντός των συνόρων η γήρανση του
εργατικού δυναμικού και η διόγκωση των μισθών ωθούν την Κίνα στην
«παγίδα του μεσαίου εισοδήματος», ενώ στο εξωτερικό οι ανταγωνιστές της
διαγκωνίζονται για να εκμεταλλευθούν συμφωνίες περιφερειακού χαρακτήρα,
οι οποίες εξασφαλίζουν ελεύθερες συναλλαγές. Μία από αυτές είναι η
Συνεργασία των Χωρών του Ειρηνικού, η οποία, όπως και άλλες του είδους,
ασκεί πιέσεις στην Κίνα σε επίπεδο ανταγωνισμού.
Εξ ου και για να μπορέσει να συμβαδίσει με τις αλλαγές αυτές, η Κίνα θα
πρέπει να απορρυθμίσει τις δραστηριότητές της περαιτέρω. Λόγου χάριν, η
μεταποίησή της είναι ήδη πολύ ανταγωνιστική, οπότε θα ήταν ενδεδειγμένο
να απελευθερώσει τον μη αποδοτικό κλάδο της παροχής υπηρεσιών και ειδικά
εκείνον των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Στο σημείο αυτό έρχεται η Ζώνη
Ελεύθερων Συναλλαγών της Σαγκάης, καθώς ο κλάδος των υπηρεσιών έχει
αναπτυχθεί από το σχεδόν 50% του ΑΕΠ της Σαγκάης το 2003 στο 62% εφέτος.
Ο αναλυτής της RBS Λούις Κουτζ αντιτείνει ότι, όταν έρχεται η στιγμή
«να ελέγξουν οι Αρχές ζεστό χρήμα, τότε το πιλοτικό πρόγραμμα της
Σαγκάης μπορεί να λειτουργήσει μόνο με την ύπαρξη μιας αμετακίνητης
διαχωριστικής γραμμής μεταξύ της ζώνης και της υπόλοιπης Κίνας». Υπό το
πρίσμα αυτό, όσες μεταρρυθμίσεις δοκιμαστούν εκεί και επιτύχουν, μόνον
αυτές θα «εξαχθούν» αργά και προσεκτικά και στις άλλες περιοχές της
Κίνας.
Μέχρι στιγμής και παρά τις διαμαρτυρίες των ξένων για έλλειψη
πληροφόρησης, οι Αρχές της Κίνας έχουν ανακοινώσει τους μείζονος
σημασίας κλάδους, οι οποίοι θα απορρυθμισθούν στη Σαγκάη. Αυτοί είναι:
οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, η υπερπόντια ναυτιλία, οι υψηλής
προστιθέμενης αξίας τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, οι νομικές και
τουριστικές υπηρεσίες, η διαχείριση επενδύσεων, ο κλάδος των κατασκευών,
η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, η περίθαλψη και η επαγγελματική
κατάρτιση κ.λπ. Ηδη σχεδόν 40 εταιρείες, εγχώριες και ξένες, έχουν λάβει
την άδεια να ξεκινήσουν δραστηριότητες στη Σαγκάη, το οποίο και
μεταφράζεται σε ένα πρώιμο σημάδι εμπιστοσύνης.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 10/10/2013)