Η περιοχή που – ιδίως μετά τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία – έχει καθιερωθεί
να ονομάζεται «Δυτικά Βαλκάνια», αναμένεται σύντομα να αποτελέσει πεδίο
εξελίξεων υπό το φως, μάλιστα, της προϊούσας αντιπαράθεσης Δύσης – Ρωσίας, λόγω
του ζητήματος της Ουκρανίας.
Η εσωτερική σταθερότητα των μορφωμάτων υπό διεθνή προστασία που, με τον
έναν ή τον άλλον τρόπο, προέκυψαν ως το 2002, ήδη αρχίζει να τίθεται εν αμφιβόλω.
Πρώτο κρούσμα ήταν η περίπτωση της -
εγγενώς δυσλειτουργικής – Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Οι πρόσφατες σφοδρές διαδηλώσεις
ανέδειξαν την αδυναμία πραγματικού συντονισμού ανάμεσα στις οντότητες που
απαρτίζουν το «κράτος του Ντέητον». Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα, ο ηγέτης
των Σερβοβοσνίων, Μίλοραντ Ντόντικ, πρότεινε τη μετατροπή της χώρας σε
συνομοσπονδία τριών συστατικών κρατών και επικαλούμενος, το παράδειγμα της Κριμαίας,
απείλησε με προκήρυξη δημοψηφίσματος με
το ερώτημα της απόσχισης στην περίπτωση που η πρότασή του δεν γίνει δεκτή. Έχει
ενδιαφέρον ότι, επικαλούμενος το ίδιο παράδειγμα, ο πρόεδρος των Αλβανών της
πόλης Μπουγιάνοβατς, στη νότια Σερβία, ζήτησε την ένωση των περιοχών της
Σερβίας όπου πλειοψηφεί το αλβανικό στοιχείο με το Κόσοβο.
Στην ΠΓΔΜ οι Αλβανοί αρχίζουν και
χρησιμοποιούν τη δύναμή μου προς την κατεύθυνση της έμπρακτης αμφισβήτησης του
μονοεθνικού χαρακτήρα του κράτους. Έτσι, το συγκυβερνών
αλβανικό κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στην ΠΓΔΜ, αποφάσισε
στις 27 Φεβρουαρίου να μην συμμετάσχει στις προεδρικές εκλογές
στις 13
Απριλίου.
Τα παραπάνω πολιτικά γεγονότα και δηλώσεις συναποτελούν ένα παζλ που θα
μπορούσαν να αποτελέσουν ένα εκρηκτικό μείγμα αν είτε η Δύση είτε η Ρωσία
αποφασίσουν να κλιμακώσουν την μεταξύ τους ένταση. Είναι χαρακτηριστική της δύσκολης
θέσης των χωρών της περιοχής η στάση της Σερβίας. Το Βελιγράδι διαβεβαίωσε ότι
δεν θα συμμετάσχει σε κυρώσεις εναντίον της Μόσχας, ενώ, παράλληλα, συνεχίζει
τη συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις με την Πρίστινα. Τα εύσημα που απέσπασε από
την Ε.Ε. η Σερβία στο θέμα αυτό δεν πρέπει να ιδωθoύν μόνο στο πλαίσιο της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεών
της, αλλά μάλλον θα πρέπει να συνδεθεί με το κάλεσμα που απηύθυνε ο αντιπρόεδρος
της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος στη
συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, στις
1 και 2 Απριλίου, για αποφυγή ενός νέου «Ψυχρού Πολέμου» με τη
Ρωσία, αφού «κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στην οριστική
διαίρεση της ευρωπαϊκής ηπείρου». Πράγματι, η απομόνωση της Σερβίας από τη Δύση
θα μπορούσε όντως να την μετατρέψει το πρώτο «θέατρο» της αντιπαράθεσης αυτής στα
Βαλκάνια. Το αν αυτό θα αποφευχθεί, θα εξαρτηθεί από το αν οι παραπάνω ενθαρρυντικές
κινήσεις των Βρυξελλών προς το Βελιγράδι θα γίνουν απτές πράξεις.