Μετα τους πολέμους του Ιράκ και με την καταρρευση των καθεστώτων της
Λιβυης , της Αιγύπτου και της αποχώρησης των Ρώσων απο τη Συρία,εθεωρηθη οτι
η κυριαρχία των ΗΠΑ επι της Μέσης Ανατολής ητο απόλυτος. Η κυριαρχία αυτή
είχε πάντοτε ως κύριο στήριγμα ,πέραν του Ισραήλ,την Σαουδικη Αραβια.
Με το Ισραήλ οι σχέσεις έχουν τόσο κλονισθεί ώστε στην πρόσφατη ψηφοφορία για
την Ουκρανία στον ΟΗΕ το Ισραήλ απείχε της ψηφοφορίας και πλέον τούτου ο
Νεθανιαχου προσεγγίζει την Ρωσία ,είχε δε θερμή συνομιλία με τον ίδιο τον
Πούτιν. Αυτά μπορεί να ειναι και τακτικοί ελιγμοί,η στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ
ειναι ακομη ισχυρή.
Δεν ισχύει κατ'αναγκη το ίδιο με την Σαουδικη Αραβια. Η ισχυρή σχέση ΗΠΑ-Σαουδικης Αραβιας στηρίχθηκε σε τέσσερις πυλώνες:
- Την ηγεμονία της Σ. Α. μαζί με τις ΗΠΑ στη Πετρελαϊκή Αγορά παγκοσμίως.
- Την πνευματική ηγεσία του Ισλάμ λογω Μεκκας και Μεδινας.
- Την Ασφάλεια του Περσικού Κόλπου και,
- Τον πόλεμο κατα της Τρομοκρατίας.
Ο έλεγχος της παγκόσμιας Πετρελαϊκής Αγοράς εξαρτάται απο το αδρανες αλλα
έτοιμο να διατεθεί επι πλέον παραγωγικό δυναμικό της Σ.Α. το οποιο σήμερα ειναι
2,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Θεωρείται ομως απο τους πλέον έγκυρους
αναλυτές οτι το παραγωγικό αυτο δυναμικό της Σ.Α. θα φθίνει συνεχώς λογω
αύξησης της εσωτερικής κατανάλωσης και μείωσης της παραγωγής ώστε το 2028
οι εξαγωγές της να μηδενιστούν. Πέραν αυτού οι ΗΠΑ τα τελευταία έξι χρονια
μείωσαν τις εισαγωγές τους απο την Σ.Α. στο μισό με τάση συνέχισης της μείωσης
οσο αυξάνει η δική τους παραγωγή σχιστολιθικου πετρελαίου. Έτσι η Ενεργειακή
στρατηγική σχέση αποδυναμώνεται συνεχώς.
Η Ισλαμική πνευματική Ηγεσία της Σ.Α. χάνει την αίγλη της λογω του σχίσματος και
των πολέμων μεταξύ Σουνιτων και Σιιτων αλλα και της δημιουργίας αλλων
πνευματικών Ισλαμικων κέντρων που χρησιμοποιούν τα ΜΜΕ η την Θρησκευτική
Παιδεία οπως ο Γκιουλεν στην Τουρκία και το Αλ Τζαζιρα για την ενημέρωση και
κατεύθυνση των απανταχού Μωαμεθανων.
Η Ασφάλεια του Κόλπου αλλάζει ριζικά λογω της συνεχιζόμενης προσέγγισης ΗΠΑ-
Ιράν πράγμα που μειώνει πολύ την αμυντική αξία της Σ.Α. και την εχει ήδη
εξοργίσει.
Τέλος το πιο ισχυρό σημείο ρήξης ήταν ο πόλεμος κατα της Τρομοκρατίας.
Η Σ.Α. έπαιξε ηγετικό ρόλο στην βοήθεια και χρηματοδότηση ακραίων
φονταμενταλιστικων δυνάμεων οπως η Αλ Καϊντα και άλλες στον εμφύλιο πόλεμο
της Συριας Ουκρανία η Δυση εχει ιδιαίτερα ανησυχισει απο το μετασχηματισμό της
Αλ Καϊντα σε εμπειροπολεμο στρατό που μετα την σφυρηλάτηση του στις μάχες
της Συριας ειναι άγνωστο και ανεξέλεγκτο που θα στραφεί.
Για να ηρεμήσουν οι σχέσεις ΗΠΑ-Σ.Α. Η δεύτερη καθαίρεσε τον πρίγκιπα Μπανταρ
,αρχιτέκτονα του Συριακου εμφυλίου και προστάτη της Αλ Καϊντα,απο την ηγεσία
των Μυστικών Υπηρεσιών και ακόμα όρισε δια νόμου ως τρομοκρατική οργάνωση
τους Αδελφούς Μουσουλμάνους,ομως ουσιαστικά οι σχέσεις δεν έχουν βελτιωθεί.
Για όλους αυτούς τους λόγους οι σχέσεις Σ.Α. ΗΠΑ διέρχονται την μεγαλλιτερη
κρίση της Ιστορίας τους σε σημείο οπου η ηγεσία της Σ.α. να αναπτύσσει εγκάρδιες σχέσεις με τη Ρωσία του Πούτιν και με την κομμουνιστική Κινα την οποία και
επισκέπτεται για πρώτη φορά με στόχο την σύσφιξη των σχέσεων.
Ο κύριος πυλών της περιοχής ειναι η Αιγυπτος με την οποία οι σχέσεις των ΗΠΑ
ήσαν εξαιρετικές. Η νέα ηγεσία της Αιγύπτου θεωρεί οτι οι ΗΠΑ δεν ετηρησαν τις
υποσχέσεις πολιτικής και οικονομικης στήριξης της Επανάστασης και ο ισχυρός
άνδρας της Αιγύπτου Στρατάρχης Αλ Σιρι τηρεί πολιτικη ίσων αποστάσεων απο την
Ουάσιγκτον και την Μόσχα με εμφανείς τάσεις Νασσερισμου.
Με παρεμφερή προβλήματα ειναι και οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Βόρειο Αφρική και
τα κρατίδια του Κόλπου.
Η στροφή των ΗΠΑ προς το Ιράν εχει δυσαρεστηθεί ολα τα αλλα κράτη της
περιοχής,ειναι ομως συμφέρουσα για τις ΗΠΑ τόσο για τα τεράστια αναμενομενα
συμβόλαια μεταξύ Ιρανική και Αμερικανικών πετρελαϊκών εταιριων και έλεγχο του
πετρελαίου δια του συντονισμού και την δημιουργία συνεργασιών μεταξύ Ιρακ και
Ιράν οσο και για την διαφοροποίηση των θεμάτων ασφαλείας του Περσικού Κολπου
πράγματα που περιθωριοποιουν τα αλλα κράτη της περιοχής τόσο πολιτικά οσο και
οικονομικά/πετρελαϊκα.
Η στροφή της πολιτικής Ομπαμα και η αποδυνάμωση των παραδοσιακών σχέσεων
φιλίας και συνεργασίας με τον Αράβικο κόσμο μετα την Αραβική Άνοιξη αλλάζουν
ουσιαστικά το σκηνικό στην Μέση Ανατολή.
Δημιουργούνται νέες συσπειρώσεις με τον άξονα Καιρού-Ριαντ απο τη μια πλευρά
και τον μελλοντικό άξονα Βαγδατης-Τεχερανης σε λίγα χρονια. Η επιδιαιτησια των
ΗΠΑ και στους δυο άξονες θα ειναι δυσχερής.
Το μέλλον της Μέσης Ανατολής ειναι αβέβαιο και η άσκηση της αμερικανικής
εξουσίας θα απαιτήσει αλλα επίπεδα διπλωματίας.
Αυτο που τελικά διαμορφώνεται ειναι η έντονη διαφοροποίηση των πολιτικών των
δυνάμεων της περιοχής και κατα συνέπεια η αύξηση της πολιτικής και
διπλωματικής αστάθειας.