Η πάλαι ποτέ ευημερούσα Ευρώπη, άλλοτε
πρωτοπόρος στη θέσπιση του κοινωνικού κράτους, απειλείται από τη
φτώχεια, που σήμερα πλήττει πολύ μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της σε
σύγκριση με το 2008. Στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης, η Ελλάδα,
πλήττεται σε μεγάλο βαθμό με το 35% του πληθυσμού της να ζει σε ένδεια
και την ανεργία να έχει εκτιναχθεί στο 28%, ενώ περιορίζεται η ευθύνη
του κράτους σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση ενός ελάχιστου εισοδήματος
αντίστοιχου του 75% μιας ελάχιστης σύνταξης. Την ίδια στιγμή, στο σύνολο
της Ευρωπαϊκής Ενωσης ζουν πλέον 123 εκατομμύρια φτωχοί, που
αντιπροσωπεύουν το 24% του πληθυσμού της.
Η λιτότητα
Αιτία της δυσοίωνης αυτής εξέλιξης δεν είναι άλλη από τις πολιτικές
σκληρής λιτότητας που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο της δημοσιονομικής
προσαρμογής και οδήγησαν σε ραγδαία συρρίκνωση το κοινωνικό κράτος. Η
εικόνα αναδύεται ζοφερή από την έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας
(ILO), που απερίφραστα μιλάει για «διάβρωση του ευρωπαϊκού κοινωνικού
μοντέλου» εξαιτίας των ραγδαίων περικοπών δαπανών στην Ευρώπη και
ειδικότερα στις υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας. Κάνει μάλιστα
ιδιαίτερη αναφορά σε Ιρλανδία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Κύπρο, όπου
«εφαρμόστηκαν ορισμένες από τις τολμηρότερες διαρθρωτικές
μεταρρυθμίσεις» και τονίζει ότι «μειώθηκαν τα διαθέσιμα εισοδήματα των
νοικοκυριών συνεπεία της υψηλής ανεργίας, των μειωμένων μισθών και των
περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες».
Στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τη χώρα μας, το ILO τονίζει πως οι πολιτικές
λιτότητας έχουν εκτινάξει τη φτώχεια σε ιστορικά υψηλά επίπεδα
«προκαλώντας μεγάλη δυστυχία στους ανθρώπους, καθώς πολλές οικογένειες
βρίσκονται στην κατάσταση να μην μπορούν πλέον να διαθέσουν για την
κάλυψη βασικών αναγκών μιας αξιοπρεπούς ζωής». Δεν παραλείπει, μάλιστα,
να επικαλεσθεί τη γνώριμη πλέον διατύπωση που χρησιμοποιούν τα εργατικά
συνδικάτα περί «προγραμματισμένης φτωχοποίησης του πληθυσμού».
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει το ILO, στο διάστημα από το 2008 έως το
2013 όχι μόνον έχουν αυξηθεί σημαντικά οι φτωχοί στην Ε.Ε., αφού το 2008
ήταν 116 εκατομμύρια, αλλά θύματα της ραγδαίας περιστολής των
κοινωνικών δαπανών είναι τα παιδιά εφόσον στο ίδιο χρονικό διάστημα έχει
αυξηθεί κατά 800.000 ο αριθμός των ανηλίκων που ζουν σε ένδεια. Στην
ίδια έκθεση, το ILO επικαλείται επίσης στοιχεία ανάλογης έκθεσης της
Oxfam, οργάνωσης για την καταπολέμηση της φτώχειας, που υπολογίζει ότι
αν συνεχιστεί η πολιτική λιτότητας στην Ευρώπη άλλα 15 έως 25
εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να διολισθήσει κάτω από τα όρια της
φτώχειας μέχρι το 2025.
Αναφορικά με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που υπέστησαν «ισχυρή πίεση από
τις χρηματαγορές» όπως η Ιταλία και η Ισπανία, η ILO διαπιστώνει ότι
εφήρμοσαν μεταρρυθμίσεις με τις οποίες άλλαζαν τη στάση του κράτους από
την πρόληψη της φτώχειας και της οικονομικής ανασφάλειας για το σύνολο
του πληθυσμού σε μια περιορισμένη ανακούφιση της φτώχειας.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 04/06/2014)