Αν πιστέψουμε
τα σχόλια των ημερών για το Ιράκ, η χώρα είναι ήδη υπό διάλυση ύστερα από την
εκστρατεία-αστραπή των σουνιτών ανταρτών. Ενισχυμένοι από βετεράνους πολεμιστές
από τη Συρία, καθώς και τη συμπάθεια των κατοίκων του Βόρειου και Δυτικού Ιράκ,
οι αντάρτες ελέγχουν τη Μοσούλη, τη σημαντικότερη πόλη στον Βορρά, και το
Τικρίτ, τη γενέτειρα του Σαντάμ Χουσεΐν, ενώ πολιορκούν και τη Σαμάρα,
όπου βρίσκεται ένας από τους σημαντικότερους ναούς των σιιτών. Δεν θα
αποτελέσει έκπληξη αν στις επόμενες εβδομάδες φθάσουν ως τις πύλες της
Βαγδάτης.
Αλλά μια επίθεση στη Βαγδάτη ή ακόμη και η κατάληψή της θα αποτελέσει απατηλή
νίκη. Η οποία θα καταλήξει με βεβαιότητα σε ήττα -και στην ενίσχυση των
σιιτών, ορκισμένων εχθρών των ανταρτών, στη Βαγδάτη και ιδίως στην Τεχεράνη.
Η δημογραφική σύνθεση
Ας εξετάσουμε
πρώτα την ωμή δημογραφική πραγματικότητα. Αντίθετα προς τη Συρία, οι σουνίτες
αποτελούν σχετικά μικρό ποσοστό του ιρακινού πληθυσμού, γύρω στο 25%, αν και
είναι πλειοψηφία σε ορισμένες περιοχές στα βόρεια και στα δυτικά. Και στη
Βαγδάτη είναι ελάχιστοι (12%).
Αν οι αντάρτες του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε (ISIS) μπουν στις
σουνιτικές γειτονιές της Βαγδάτης, θα τύχουν θερμής υποδοχής αλλά στρατηγικά
δεν θα έχουν μεγάλη βοήθεια στο αντάρτικο πόλης που θα ακολουθήσει.
Στον στρατό της Συρίας σημειωνόταν αρχικά σωρεία λιποταξιών και οι αντάρτες
κατάφεραν να καταλάβουν πολλές περιοχές. Αλλά καθώς οι ανίκανοι διοικητές
σκοτώθηκαν ή αντικαταστάθηκαν, ο στρατός κατάφερε να ρίξει την αναμφισβήτητα
μεγαλύτερη ισχύ του εναντίον της όλο και πιο κατακερματισμένης αντιπολίτευσης.
Η μαχητική ικανότητά του πολλαπλασιάστηκε χάρη στην ένταξη πολιτοφυλακών και
στη βοήθεια του Ιράν (υπηρεσίες πληροφοριών και συμβουλές τακτικής). Αυτό
μάλλον θα επαναληφθεί στο Ιράκ.
Το Ιράν έχει ήδη δεσμευθεί ότι θα βοηθήσει την κυβέρνηση του ιρακινού
πρωθυπουργούΝούρι αλ Μαλίκικαι λέγεται ότι του έχει ήδη στείλει επίλεκτες
μονάδες των Φρουρών της Επανάστασης. Οι ΗΠΑ έστειλαν ένα αεροπλανοφόρο και
αμφίβια πλοία στον Περσικό Κόλπο, ενώ οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών
βοηθούν την ιρακινή κυβέρνηση.
Την ίδια στιγμή τα κράτη του Κόλπου που υποστηρίζουν σιωπηρά τους αντάρτες ως
αντίποινα προς το Ιράν για την ιρανική κατάληψη, όπως το αντιλαμβάνονται, του
Ιράκ δεν θα κάνουν τίποτε για να υποστηρίξουν τη στρατιωτική εκστρατεία των
ανταρτών από τον φόβο μήπως δημιουργηθεί μια ανεξέλεγκτη κατάσταση -αν
και οι πολίτες τους χρηματοδοτούν ιδιωτικά τον αντάρτικο στρατό. Και όταν
τελειώσει ο πόλεμος, οι σουνίτες θα είναι ακόμη πιο απομονωμένοι από πριν. Παρά
τις εκκλήσεις του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για τον σχηματισμό μιας
κυβέρνησης συνασπισμού που να περιλαμβάνει όλες τις εθνότητες του Ιράκ, είναι
απίθανο ότι ο Μαλίκι θα αντιστρέψει ποτέ την πολιτική του να αποκλείει τους
σουνίτες από τη διακυβέρνηση της χώρας.
Εν ολίγοις, παρά τη γρήγορη επιτυχία της σουνιτικής εκστρατείας, πρόκειται για
μια επίθεση-καμικάζι που δεν θα αποδυναμώσει αλλά θα ενισχύσει την κατάληψη του
ιρακινού κράτους από τους σιίτες.
Ο ρόλος του Ιράν
Είναι όμως
απίθανο ότι ο Μαλίκι θα μαζέψει σύντομα το κουράγιο να επανακαταλάβει τις
σουνιτικές περιοχές του Δυτικού Ιράκ. Το υπόλοιπο Ιράκ, όπως και το καθεστώς
τουΜπασάρ αλ Ασαντστη Συρία, θα είναι ακόμη πιο δουλικό προς το Ιράν και
θα εφαρμόζει πολιτικές που θα καθιστούν ακόμη πιο απίθανη την ανασύνταξη της
χώρας μέσω πολιτικών διαδικασιών.
Ολα αυτά δεν αποτελούν τη βέλτιστη έκβαση για την Ουάσιγκτον: μεταξύ άλλων, η
υποστήριξη της Ουάσιγκτον προς την κυβέρνηση Μαλίκι θα εντείνει ακόμη
περισσότερο τις σχέσεις με τα κράτη του Κόλπου. Θα περιπλέξει επίσης κάθε
προσπάθεια επιθετικής αντιμετώπισης του Ιράν, το οποίο θα βρεθεί να είναι μέρος
μιας περίεργης συμμαχίας.
Οι αμερικανοί πολιτικοί ενδεχομένως ελπίζουν ότι το αντάρτικο στο Ιράκ θα
ξεθυμάνει προτού αποτελέσει πραγματική απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα.
Αλλά δεν πρέπει να επαναπαυτούν υπερβολικά γιατί, στο μέτρο που η θρησκευτική
αυτή σύγκρουση θα έχει έναν νικητή, αυτός δεν θα είναι η Ουάσιγκτον ούτε η
Μοσούλη ούτε η Βαγδάτη αλλά η Τεχεράνη.