Με... πυρά κατά της Αγκελα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζί, ύμνους στο πρόσωπο του Μάριο Ντράγκι και ειδική μνεία στους έντεχνους χειρισμούς του Μπαράκ Ομπάμα, λέει, σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal, το «αντίο» στο αξίωμα του επιτρόπου ο Όλι Ρεν.
Λίγο πριν αναλάβει καθήκοντα ευρωβουλευτή και απελευθερωμένος πλέον από τους «περιορισμούς» που του επέβαλε η ιδιότητά του, ο 52χρονος Φινλανδός -γνωστός για το «καλό κουράγιο Έλληνες» που αναφώνησε από την Αθήνα τον πρώτο καιρό της κρίσης- εξαπολύει μέσω της αμερικανικής εφημερίδας αυστηρή κριτική κατά των Ευρωπαίων ηγετών, καταλογίζοντας στις κυβερνήσεις της Ε.Ε. ολιγωρία και «ηλίθιες» επιλογές, που είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν δύο πολύτιμα χρόνια προτού αναλάβει δράση ο Μάριο Ντράγκι και δημιουργηθεί ένας πραγματικά ισχυρός μηχανισμός στήριξης του ευρώ.
Ξαναζεί επίσης τις «τρεις πιο επικίνδυνες στιγμές» των τελευταίων ετών, με πρώτη την αποτυχία των Ευρωπαίων ηγετών να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στις αγορές τον Μάιο του 2010, όταν συμφωνήθηκε το πρώτο πακέτο στήριξης της Ελλάδας, την αποσταθεροποίηση των αγορών το φθινόπωρο του 2011 και τον Ιούνιο του 2012, όταν η Ευρωζώνη βρέθηκε κοντά στη διάσπασή της.
«Υπήρχε συχνά μία αίσθηση ότι φτάναμε στον πάτο. Και μετά φτάναμε σε ένα νέο πάτο», δηλώνει χαρακτηριστικά, επιρρίπτοντας την ευθύνη για τη νέα όξυνση της κρίσης στην καγκελάριο της Γερμανίας και στον τότε πρόεδρο της Γαλλίας, που με την «ηλίθια συμφωνία» τους τον Οκτώβριο του 2010 στο γαλλικό θέρετρο της Ντοβίλ έβαλαν «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της Ιρλανδίας»...
Ο λόγος, κατά τον Όλι Ρεν, ήταν η πρόβλεψη της επίμαχης συμφωνίας, να δίνεται προτεραιότητα στην αποπληρωμή του μόνιμου μηχανισμού στήριξης έναντι των ιδιωτών επενδυτών, καθώς αυτή τρόμαξε τους ιδιώτες επενδυτές, με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί πάνω από το 7% το κόστος δανεισμού της χώρας και να καταστεί αναπόφευκτη η διάσωσή της.
Ως εξίσου κρίσιμη φάση αναφέρει τη Σύνοδο του G20 στις Κάνες τον Νοέμβριο του 2011, όταν εντείνονταν οι πιέσεις στις αγορές λόγω των αμφιβολιών για τη δυνατότητα της Ιταλίας να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, ενώ ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, Γιώργος Παπανδρέου, είχε εξαγγείλει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με θέμα την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη.
Πιο αναλυτικά, ξεκινώντας από τον Μάιο του 2010, θυμάται πως το πρώτο ελληνικό πακέτο διάσωσης απέτυχε να δημιουργήσει εμπιστοσύνη στις αγορές. «Ναι, είχαμε μια κάποια σταθερότητα... για μία ημέρα», σχολιάζει πικρόχολα, για να προσθέσει ότι η αίσθηση της αστάθειας έμελλε να κλιμακωθεί τον Νοέμβριο του 2011 σε εκείνη την πολυθρύλητη και πλούσια σε παρασκήνιο Σύνοδο του G20 στις Κάνες. Όσο για τις βασικές αιτίες της αστάθειας, αυτές ήταν κυρίως δύο: ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι από τη μία με την απροθυμία του να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και ο Γιώργος Παπανδρέου από την άλλη με την προθυμία του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα.
Όπως ο ίδιος επισημαίνει, τα πράγματα ενδεχομένως να ήταν χειρότερα αν δεν βρισκόταν στις Κάνες ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος «καθοδήγησε τους Ευρωπαίους ηγέτες με πολύ επιδέξιο τρόπο», σαν «δάσκαλος δημοτικού σχολείου»! «Εάν οι ΗΠΑ είναι αεροπλανοφόρο που κινείται αποφασιστικά με ένα πηδάλιο, τότε η Ευρωζώνη είναι κομβόι από 18 πλοία που δυσκολεύονται να μείνουν εντός πορείας», σχολιάζει ο πρώην επίτροπος.
Αναφορικά με τον Ιούνιο του 2012, όταν «βρισκόταν πολύ κοντά ο κίνδυνος μιας διάσπασης του ευρώ», η Ελλάδα ζούσε την αγωνία μιας δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης μέσα σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών και επικρατούσε η ανησυχία πως το αποτέλεσμα θα ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για «μαζικές αναλήψεις καταθέσεων, που θα προκαλούσαν ανεξέλεγκτη αστάθεια στις χρηματαγορές».
Δεν παραλείπει να υπογραμμίσει πως ένας πρόσθετος παράγοντας αβεβαιότητας ήταν η ασαφής θέση της Γερμανίας ως προς το πόσο σθεναρά υποστήριζε την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ.
Από την άλλη ως καθοριστικές κινήσεις που συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση της κρίσης χρέους αναφέρει τη δημιουργία του μόνιμου μηχανισμού στήριξης (ESM) αλλά και όσα έκανε η ΕΚΤ για να στηρίξει τη δήλωση του προέδρου της, Μάριο Ντράγκι, τον Ιούλιο του 2012, πως θα κάνει «ό,τι χρειαστεί για να διασώσει το ευρώ», που όντως επανέφερε ηρεμία στις αγορές κεφαλαίου.
«Αντί να βγάλουμε το μεγάλο 'μπαζούκα' το 2010 όπως μπορούσαμε, το βγάλαμε το καλοκαίρι του 2012, και αυτό χάρη στην ΕΚΤ που αναγκάστηκε να παρέμβει», εξηγεί.
Αφλογιστία
Σύμφωνα με τον κ. Ρεν, η Ευρωζώνη έπρεπε να είχε συμφωνήσει το 2010 το «μεγάλο μπαζούκα» των οικονομικών διασώσεων με «κοινές και πολλαπλές» εγγυήσεις από όλες τις κυβερνήσεις για τη χρηματοδότηση των πακέτων στήριξης. Όπως καταλήγει, «υπό αυτήν την έννοια σπαταλήσαμε δύο πολύτιμα χρόνια ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης και αναγκάστηκε να παρέμβει η ΕΚΤ επειδή δεν υπήρχε άλλο αξιόπιστο τείχος προστασίας».
Ο Όλι Ρεν, ο οποίος εξελέγη ευρωβουλευτής τον Μάιο και πλέον βάζει πλώρη για το Ευρωκοινοβούλιο, αφήνοντας στο πόδι του πίσω στην Κομισιόν έναν συμπατριώτη του, τον πρώην πρωθυπουργό της Φινλανδίας Γίρκι Κατάινεν, πλέκει όχι μόνο το εγκώμιο του Μάριο Ντράγκι, αλλά και του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που λειτούργησε ως «γεφυροποιός σε κρίσιμες στιγμές».
Αναφερόμενος, τέλος, στον εαυτό του και τη δική του θητεία στην Κομισιόν, τονίζει πως έχει ήσυχη τη συνείδησή του καθώς έκανε ό,τι μπορούσε υπό τις εκάστοτε συνθήκες...
- «Υπήρχε συχνά μία αίσθηση ότι φτάναμε στον πάτο. Και μετά φτάναμε σε ένα νέο πάτο»
- Το πρώτο ελληνικό πακέτο διάσωσης απέτυχε να δημιουργήσει εμπιστοσύνη στις αγορές. «Ναι, είχαμε μια κάποια σταθερότητα... για μία ημέρα»
- «Αντί να βγάλουμε το μεγάλο 'μπαζούκα' το 2010 όπως μπορούσαμε, το βγάλαμε το καλοκαίρι του 2012, και αυτό χάρη στην ΕΚΤ»
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 05/07/2014)