Εως και 400 εκατ. ευρώ μπορούν να
εξοικονομηθούν από τη συγκέντρωση, σε κοινή βάση, των δεδομένων επιτήρησης από
πολιτικές και στρατιωτικές αρχές, όπως η Ακτοφυλακή, το Πολεμικό Ναυτικό, οι
αρχές παρακολούθησης της θαλάσσιας κυκλοφορίας, του περιβάλλοντος και της
ρύπανσης, της αλιείας και των συνοριακών ελέγχων. Σύμφωνα με στοιχεία της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων
φορέων θα γίνεται μέσω του συστήματος CISE (Κοινό Περιβάλλον Ανταλλαγής Πληροφοριών
για τον θαλάσσιο τομέα), το οποίο αποτελεί έναν από τους θεμέλιους λίθους της
Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ασφάλεια των Θαλασσών.
Τα κράτη-μέλη είναι υπεύθυνα για τον
έλεγχο ακτογραμμών άνω των 90.000 χιλιομέτρων, ενώ υπάρχουν 80 καταγεγραμμένοι
φορείς ασφαλείας και περίπου 300 δημόσιες αρχές που δραστηριοποιούνται στον
τομέα της θαλάσσιας επιτήρησης.
«Στόχος του CISE είναι να διασφαλίζει
ότι όλοι οι φορείς θαλάσσιας επιτήρησης έχουν πλήρη εικόνα των συμβάντων στη
θάλασσα. Η ανταλλαγή αυτού του είδους πληροφοριών έχει καθοριστική σημασία για
την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων στη συλλογή δεδομένων και τη χρήση περιπολικών
πλοίων, αεροσκαφών, ελικοπτέρων ή δορυφόρων στις ίδιες θαλάσσιες περιοχές»,
όπως επισημαίνει η επίτροπος Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Μαρία Δαμανάκη.
Ωστόσο, οι διάφορες αρχές επιτήρησης
στην Ε.Ε. δεν διαθέτουν επαρκή πρόσβαση σε πληροφορίες άλλων κρατών.
Χρησιμοποιώντας τεχνολογίες αιχμής, το CISE θα συγκεντρώνει τα υφιστάμενα
συστήματα και δίκτυα επιτήρησης και θα εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των
συστημάτων.
Όπως επισήμανε η Μ. Δαμανάκη, οι
πληροφορίες που συλλέγονται σήμερα είναι ίδιες σε ποσοστό 40%, ενώ το 40% έως
80% των πληροφοριών δεν κοινοποιείται στους ενδιαφερόμενους χρήστες. «Δεν
μπορούμε να δεχτούμε μια τέτοια σπατάλη προσπαθειών και χρημάτων», σχολίασε
χαρακτηριστικά η Ελληνίδα επίτροπος.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η στενότερη
συνεργασία και η ανταλλαγή δεδομένων μπορούν να συμβάλουν στην
αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση θαλάσσιων συμβάντων, όπως ατυχήματα,
περιστατικά ρύπανσης, εγκληματικές ενέργειες και απειλές για την ασφάλεια. Ο
καλύτερος συντονισμός των επιχειρήσεων θαλάσσιας επιτήρησης στα ύδατα της Ε.Ε.,
τονίζει η Επιτροπή, θα συμβάλει στη δημιουργία ασφαλέστερου επενδυτικού
κλίματος για γαλάζια ανάπτυξη καθώς και στην ευημερία και ασφάλεια των πολιτών
της Ε.Ε.
Ο θαλάσσιος τομέας είναι ζωτικής
σημασίας για την Ε.Ε., αρκεί να σημειωθεί ότι το 90% του εξωτερικού εμπορίου
της Ε.Ε. και το 40% του εσωτερικού της εμπορίου πραγματοποιούνται διά θαλάσσης.
Στην Ε.Ε. υπάρχουν περισσότερα από 1.200 εμπορικά λιμάνια, περισσότερα από
8.100 σκάφη με σημαίες κρατών-μελών της Ε.Ε., 4.300 εγγεγραμμένες ναυτιλιακές
εταιρείες, 764 μεγάλοι λιμένες και πάνω από 3.800 λιμενικές εγκαταστάσεις.
Ανταλλαγή πληροφοριών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ικανοποιητική πρόοδο που σημειώθηκε σε
ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο μετά τη χάραξη του χάρτη πορείας του CISE το 2010
και την ουσιαστική δέσμευση όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων στον τομέα αυτό.
Ενώ προτείνει κατευθύνσεις και προτεραιότητες για περαιτέρω δράση τόσο σε
εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ε.Ε.
Κεντρικός στόχος πρέπει να είναι η περαιτέρω
ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών, ιδίως μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών
αρχών, με σκοπό την καλύτερη διασύνδεση των υπαρχόντων συστημάτων θαλάσσιας
επιτήρησης και τη διαλειτουργικότητά τους. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη
αποτελεσματικότητα, καλύτερη ποιότητα, ανταπόκριση και συντονισμό των
επιχειρήσεων θαλάσσιας επιτήρησης στα ύδατα της Ε.Ε., καθώς και σε κάθε άλλη
γεωγραφική περιοχή ζωτικού ενδιαφέροντος για την Ε.Ε. Θα συμβάλει δε στη
δημιουργία ασφαλέστερου επενδυτικού κλίματος για γαλάζια ανάπτυξη καθώς και
στην ευημερία και ασφάλεια των πολιτών της Ε.Ε.
7ο πλαίσιο
Πολύ σύντομα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να δρομολογήσει ένα σχέδιο στο
πλαίσιο του 7ου προγράμματος-πλαισίου της Ε.Ε. για την έρευνα, προκειμένου να
δοκιμάσει το θαλάσσιο CISE σε μεγάλη κλίμακα. Θα συντάξει, επίσης, από κοινού
με τα κράτη-μέλη ένα εγχειρίδιο με συστάσεις για τις καλύτερες πρακτικές
εφαρμογής του CISE, σύμφωνα με την εμπειρία που έχει αποκτηθεί από υφιστάμενα
συστήματα και πιλοτικά σχέδια, όπως το Marsuno, το Bluemassmed και η
Συνεργασία. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει επίσης να παρέχει στήριξη για μέτρα
ανάπτυξης προτύπων, ώστε να καταστεί δυνατή η διαλειτουργικότητα των
συστημάτων.
Στρατηγικοί στόχοι
Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ασκούν δραστηριότητες θαλάσσιας επιτήρησης και θα
συνεχίσουν να το πράττουν. Ωστόσο, διάφορες αρχές επιτήρησης σε όλη την Ευρώπη
δεν διαθέτουν επαρκή πρόσβαση σε πληροφορίες άλλων κρατών. Χρησιμοποιώντας
τεχνολογίες αιχμής, το CISE θα συγκεντρώνει τα υφιστάμενα συστήματα και δίκτυα
επιτήρησης και θα εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων.
Η εντατικοποίηση της ανταλλαγής
πληροφοριών μεταξύ των αρχών θαλάσσιας επιτήρησης είναι ένας από τους βασικούς
στρατηγικούς στόχους της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της Ε.Ε. και
σημαντικό δομικό στοιχείο της πρόσφατης στρατηγικής για την ασφάλεια των θαλασσών.
Η ενίσχυση της ασφάλειας των θαλασσών και των ωκεανών αποτελεί επίσης σημαντικό
μέρος της ατζέντας για τη γαλάζια ανάπτυξη, η οποία έχει ως στόχο τη δημιουργία
ανάπτυξης και θέσεων εργασίας στη θαλάσσια οικονομία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ζωτικά συμφέροντα
στον τομέα της θάλασσας τόσο εντός της Ε.Ε. όσο και σε ολόκληρο τον πλανήτη και
πρέπει να είναι σε θέση να προστατεύσει αυτά τα συμφέροντα επαρκώς και
αποτελεσματικά. Από τα 28 κράτη-μέλη της, τα 23 είναι παράκτιες χώρες, ενώ 26
είναι κράτη σημαίας.
Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι υπεύθυνα
για τον έλεγχο ακτογραμμών άνω των 90.000 χιλιομέτρων, οι οποίες βρέχονται από
δύο ωκεανούς και τέσσερις θάλασσες, πέραν των υπερπόντιων εδαφών και των
εγκαταστάσεων εθνικής ασφάλειας, που είναι διάσπαρτες σε άλλους ωκεανούς. Όλα
μαζί τα κράτη-μέλη έχουν περισσότερα από 1.200 εμπορικά λιμάνια, περισσότερα
από 8.100 σκάφη με σημαία (άνω των 500 GT), 4.300 εγγεγραμμένες ναυτιλιακές
εταιρείες, 764 μεγάλους λιμένες και πάνω από 3.800 λιμενικές εγκαταστάσεις.
Υπάρχουν 80 καταγεγραμμένοι φορείς ασφαλείας που ορίζονται από τα κράτη-μέλη.
Το 90% του εξωτερικού εμπορίου της Ε.Ε.
και το 40% του εσωτερικού της εμπορίου πραγματοποιούνται διά θαλάσσης. Οι
Ευρωπαίοι εφοπλιστές διαχειρίζονται το 30% των σκαφών παγκοσμίως και το 35% της
χωρητικότητας της παγκόσμιας ναυτιλίας -συμπεριλαμβανομένου του 55% των πλοίων
που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια και του 35% των δεξαμενόπλοιων,
αντιπροσωπεύοντας έτσι το 42% της αξίας του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου.
Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια
επιβάτες διέρχονται κάθε χρόνο από τους λιμένες της Ε.Ε. Ενώ πάνω από το 20%
της παγκόσμιας χωρητικότητας είναι νηολογημένο υπό σημαία κρατών-μελών της Ε.Ε.
και πάνω από το 40% του παγκόσμιου στόλου ελέγχεται από εταιρείες της Ε.Ε.
Περίπου 300 δημόσιες αρχές δραστηριοποιούνται στον τομέα της θαλάσσιας
επιτήρησης στην Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της.
- Από τα 28 κράτη-μέλη της, τα 23 είναι παράκτιες
χώρες, ενώ 26 είναι κράτη σημαίας.
- Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο
ακτογραμμών άνω των 90.000 χιλιομέτρων.
- Το 90% του εξωτερικού εμπορίου της Ε.Ε. και το
40% του εσωτερικού της εμπορίου πραγματοποιούνται διά θαλάσσης.
- Οι Ευρωπαίοι εφοπλιστές διαχειρίζονται το 30% των
σκαφών παγκοσμίως και το 35% της χωρητικότητας της παγκόσμιας ναυτιλίας.
- Περισσότεροι από 400 εκατ. επιβάτες διέρχονται
κάθε χρόνο από τους λιμένες της Ε.Ε.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ")