Αντικειμενική σε βάθος και ανεπηρέαστη έρευνα ζήτησε χθες ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλ. Πούτιν σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μ. Ρούτε, η χώρα του οποίου πλήρωσε τον πιο βαρύ φόρο αίματος, καθώς 154 από τους 298 νεκρούς της συντριβής του αεροσκάφους τύπου Boeing 777 της Malaysian Airlines ήταν Ολλανδοί. Το τραγικό συμβάν, τόνισε ο Ρώσος πρόεδρος, δείχνει την επείγουσα ανάγκη διευθέτησης της Κρίσης στην Ουκρανία.
Δύσκολη η διερεύνηση
Αντικειμενική διερεύνηση είναι δύσκολο να υπάρξει στην καρδιά μιας σκληρής ένοπλης σύγκρουσης και το πιο πιθανό είναι οι δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αξίζει πάντως να σημειωθεί η επιφυλακτική -προσεκτική στάση που κράτησε ο Ομπάμα σε δημόσια προγραμματισμένη ομιλία του, αλλά και το γεγονός ότι είχε προηγηθεί προγραμματισμένη τηλεφωνική του συνομιλία με τον Πούτιν.
Χθες πάντως στη Μόσχα καταγράφηκε πτώση στο Χρηματιστήριο προφανώς λόγω του φόβου για ακόμη βαρύτερες κυρώσεις από τη Δύση, ενώ στο Λονδίνο ο Κάμερον συγκάλεσε συνεδρίαση Κρίσης.
Το Κίεβο επιμένει ότι υπάρχουν στοιχεία -και έδωσε στην δημοσιότητα ηχητικά ντοκουμέντα που φέρουν τους Αυτονομιστές να πανηγυρίζουν για την κατάρριψη αεροσκάφους- που θεμελιώνουν την ευθύνη για την κατάρριψη από τους Φιλορώσους Αυτονομιστές της Ανατολικής Ουκρανίας, ενώ την ίδια στιγμή εκπρόσωπος της τοπικής ηγεσίας στο Ντάνιετσκ δηλώνει ότι οι δυνάμεις των εξεγερθέντων δεν διαθέτουν το σοβιετικής κατασκευής αντιαεροπορικό σύστημα Book, που εκτιμάται ότι χρησιμοποιήθηκε για την κατάρριψη.
Σε κάθε περίπτωση η πλήρης διερεύνηση θα είναι δύσκολη αφού είναι δεδομένο πρώτον, ότι πρέπει να επέλθει έστω περιορισμένη κατάπαυση του πυρός στην περιοχή του ατυχήματος και δεύτερον, είναι βέβαιο ότι η κάθε πλευρά θα τονίσει τα στοιχεία που ευνοούν ή νομιμοποιούν την δική της εκδοχή.
Πέραν όμως των ερευνών στην Ουκρανία, άγνωστο παραμένει αν μπορεί να προκύψει με βεβαιότητα το σημείο εκτόξευσης του πυραύλου, στην περίπτωση που τα θερμικά του ίχνη ή αποτυπώματα έχουν καταγραφεί από δορυφόρο.
Ούτως ή άλλως η τραγωδία διευρύνει πολιτικά την κρίση στην Ουκρανία, καθώς κινητοποιεί και όλες τις χώρες που είχαν θύματα στη συντριβή του αεροσκάφους, οι κυβερνήσεις των οποίων είναι υποχρεωμένες να ασκήσουν τη μεγίστη δυνατή πίεση για πλήρη διερεύνηση. Στο ερώτημα αν είναι δυνατή η διεξαγωγή αντικειμενικής έρευνας σε εμπόλεμη ζώνη, προστίθεται και το βάθος χρόνου που θα χρειασθεί για την ολοκλήρωσή της, το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να συντονισθεί με την ταχύτητα και την αμεσότητα που απαιτούν τόσο οι πολιτικοί ελιγμοί, όσο και η μηντιακή λογική.
Στο πολιτικό επίπεδο η Ρωσία έχει ήδη αποδώσει την ευθύνη στην Ουκρανία και στον Ποροσένκο, με το επιχείρημα ότι αν είχε υπάρξει κατάπαυση του πυρός δεν θα είχε συμβεί η τραγωδία. Στους αντίποδες, η θέση του Κιέβου ότι αν η Ρωσία δεν εξόπλιζε και δεν ενίσχυε παντοιοτρόπως τους εξεγερθέντες, τότε θα είχε επέλθει ειρήνευση και επιπλέον ότι δεν μπορεί να κατηγορείται μια κυβέρνηση που επιχειρεί να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο της επικράτειάς της.
Δεύτερο κύμα κυρώσεων
Η αεροπορική τραγωδία σημειώθηκε λίγο μετά την επιβολή δεύτερου κύματος κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην Ρωσία, αλλά και την απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. να κινηθεί προς την ίδια κατεύθυνση. Ακόμη και αν δεν υπάρξει πλήρης και αδιαμφισβήτητη διερεύνηση σε επικοινωνιακό επίπεδο οι εντυπώσεις λειτουργούν αρνητικά κυρίως για τη Μόσχα και τους συμμάχους της.
Εύκολα φρεσκάρονται οι μνήμες της κατάρριψης του Τζάμπο της Νότιας Κορέας πάνω από τον εναέριο χώρο της ΕΣΣΔ τον Σεπτεμβριο του 1983, που νομιμοποίησε για μεγάλο τμήμα της παγκόσμιας κοινής γνώμης τη σκληρή πολιτική του Ρίγκαν κατά της «Αυτοκρατορίας του Κακού». Καθώς όμως μιλάμε για μια εξέλιξη στη σκιά ενός σκληρού εμφυλίου πολέμου, περισσότερο από την εκατόμβη του νοτιοκορεατικού τζάμπο, η χθεσινή τραγωδία κινδυνεύει να προκαλέσει στη Μόσχα και την ηγεσία των εξεγερθέντων στην Ανατολική Ουκρανία βαρύ πλήγμα, ανάλογο με αυτό που υπέστησαν το Βελιγράδι και οι Σερβοβόσνιοι μετά τη σφαγή οκτώ χιλιάδων Μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα, τον Ιούλιο του 1995.
Game Changer
Γεγονότα - καταλύτης ανατροπής
Γεγονότα σαν το προχθεσινό στην αμερικανική πολιτική ορολογία αποκαλούνται Game Changer σε ελεύθερη απόδοση καταλύτης ανατροπής του παιχνιδιού. Μοιραία θα ατονήσουν οι φρικιαστικές εικόνες των Νεοναζί του Δεξιού Τομέα που σφάγιασαν αθώους πολίτες στη Μαριούπολη και την Οδησσό, καθώς σκεπάζονται από τη φρίκη της κατάρριψης του μαλαισιανού αεροσκάφους. Ο,τι και αν έχει πραγματικά συμβεί, το επικοινωνιακό πλήγμα που δέχθηκε χθες ο Πούτιν είναι πιο βαρύ και από τις μέχρι τώρα κυρώσεις των ΗΠΑ και επιπλέον νομιμοποιούν νέες και πολύ σκληρότερες. Αν το Κίεβο μπορεί να αρκεσθεί σε αποχρώσες ενδείξεις και σε ερμηνείες στοιχείων, η Μόσχα έχει ζωτική πολιτική ανάγκη αδιάσειστων αποδείξεων που να την απαλλάσσει από την καχυποψία έως κατηγορία ότι παραχώρησε στους αντάρτες το πυραυλικό σύστημα Buk με την Ηγεσία των Εξεγερθέντων να πρέπει να αποδείξει ότι δεν απέκτησε το σύστημα ως λάφυρο πολέμου μετά την εγκατάλειψή του από υποχωρούσες ουκρανικές δυνάμεις.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 19/07/2014)