«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά στην απελευθέρωση των αγορών ενέργειας, και αυτό θα πρέπει να επαινεθεί, στο πλαίσιο του παγκόσμιου κινήματος για την αλλαγή του κλίματος», όπως δήλωσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), άμα τη κυκλοφορία της νέας έκθεσης του Οργανισμού για την ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά στην απελευθέρωση των αγορών ενέργειας, και αυτό θα πρέπει να επαινεθεί, στο πλαίσιο του παγκόσμιου κινήματος για την αλλαγή του κλίματος», όπως δήλωσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), άμα τη κυκλοφορία της νέας έκθεσης του Οργανισμού για την ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε.

Ωστόσο η νέα έκθεση του ΙΕΑ, με τίτλο Energy Policies of IEA Countries: European Union – 2014, επισημαίνει ότι εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης για τη ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης. Σημειώνει δε, ότι ένα μεγάλο μέρος της ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας έχει περιοριστεί στο βόρειο και δυτικό τμήμα της Ευρώπης, και ότι έως ότου κατασκευαστούν οι σημαντικότεροι αγωγοί διασύνδεσης καυσίμων σε ολόκληρο την επικράτειά της, η Ε.Ε, δεν θα διαθέτει ένα πραγματικά ολοκληρωμένο, ενιαίο δίκτυο ενέργειας , τέτοιο που να αποτελέσει τη βάση για μία «Ενεργειακή Ένωση».

Επιπλέον παρά τις μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο χονδρικής, οι αγορές όλο και περισσότερο «παραμορφώνονται» από την επιμονή των διοικητικά καθοριζόμενων τιμών και την αύξηση των «πράσινων» εισφορών και λοιπών επιβαρύνσεων.

Στην έκθεση για την ενέργεια των κρατών – μελών του ΙΕΑ: «Ευρωπαϊκή Ένωση – 2014», ο ΔΟΕ εξήρε την Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και της έδωσε προβάδισμα σε ότι αφορά στατιστικές προτύπων οικονομικών καυσίμων οχημάτων. 

Επισήμανε μάλιστα, ότι χάρη στην εφαρμογή των στόχων 20-20-20 για χαμηλότερη ενεργειακή κατανάλωση η έκθεση αναφέρεται και στη δυνατότητα μίας άνευ προηγουμένου άνθησης στον τομέα των ΑΠΕ, την οποία η Ε.Ε. θα μπορούσε να επιτύχει μελλοντικά, όπως συμφώνησαν οι ηγέτες της Ε.Ε. τον Οκτώβριο του 2014, θέτοντας φιλόδοξους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030.

Τώρα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή, το νομικό πλαίσιο με τους κανόνες της αγοράς για ένα σύστημα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η μετάβαση σε ένα τέτοιο σύστημα με χαμηλές εκπομπές άνθρακα παραμένει δύσκολη, καθώς οι τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και των μεταφορών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα . Αυτό απαιτεί την ταχεία μεταρρύθμιση του κοινοτικού μηχανισμού εμπορίας (EU ETS), για στήριξη των επενδύσεων σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

«Καθώς τα κράτη μέλη υιοθετούν διαφορετικές επιλογές ενεργειακής πολιτικής και ξεχωριστά συχνά μονοπάτια απεξάρτησης από τον άνθρακα προς το 2030, μια ισχυρή «Ενεργειακή Ένωση» είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. για το 2030. Αλλά ας είμαστε σαφείς: μια τέτοια ένωση δεν πρέπει να αντιπροσωπεύεται από καρτέλ ενός αγοραστή. Αντιθέτως θα πρέπει να διαθέτει μια ολοκληρωμένη αγορά ενέργειας και αποτελεσματικές πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια », δήλωσε χαρακτηριστικά η εκτελεστική διευθύντρια του ΙΕΑ Maria Van Der Hoeven.

«Για να αξιοποιηθεί στο έπακρο η ποικιλομορφία των ενεργειακών πηγών της, και να κινούμαστε προς μια Ενεργειακή Ένωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συγκεντρώσει καλύτερα τους πόρους της στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, για την ενίσχυση τόσο της ενεργειακής ασφάλειας, όσο και της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας της», πρόσθεσε η κα Van Der Hoeven.

Επίσης η αυξανόμενη ζήτηση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. θα πρέπει να αντιμετωπισθεί, με περαιτέρω αξιοποίηση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Την ίδια στιγμή η Ε.Ε. έρχεται αντιμέτωπη με την αποχώρηση του μισού παραγωγικού της δυναμικού σε πυρηνικά, κατά τα επόμενα δέκα χρόνια. Οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι πλέον αποφάσεις αναβάθμισης και παράτασης ζωής.

Η ενεργειακή ασφάλεια πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα της Ενεργειακής Ένωσης . Προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από έναν μόνο προμηθευτή, η Ε.Ε. πρέπει να διαφοροποιήσει την πολιτική προμηθειών σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο, αλλά δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά την μείωση των ενεργειακών επιλογών της: πυρηνικά , άνθρακας και μη συμβατικής προέλευσης φυσικό αέριο και πετρέλαιο, θα πρέπει να είναι μέρος του μίγματος.

Μεταξύ των σημαντικότερων συνιστώμενων δράσεων ενεργειακής πολιτικής, που ζητά η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας είναι οι ακόλουθες:

• Μια νέα δέσμευση για την εσωτερική αγορά ενέργειας σε ολόκληρη την Ε.Ε., με ένα διασυνδεδεμένο δίκτυο ενέργειας και ανταγωνιστικές αγορές λιανικής, ώστε να εξασφαλίσει:

-Την ένταξη στην αγορά των μεταβλητών ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με ισχυρότατο συντονισμό της λειτουργίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.

-Την επάρκεια της παραγωγής.

-Και από την πλευρά της ζήτησης, την εξισορρόπηση στις αγορές όλων των διασυνδεδεμένων συστημάτων.

Σε ότι αφορά την αγορά φυσικού αερίου, η έκθεση του ΔΟΕ, ζητά την πρόσβαση και την αποτελεσματική χρήση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου και των τερματικών σε μη συμβατικές πηγές φυσικού αερίου.

• Η έγκαιρη υιοθέτηση των κανόνων που βασίζονται στην αγορά και τη διακυβέρνηση για μια ολοκληρωμένη ενεργειακή απόδοση στο πλαίσιο των στόχων του 2030, για το κλίμα και την ενέργεια με προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση, απαιτεί επίσης:

-Την υποστήριξη σε όλες τις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με ενσωμάτωση της τεχνολογίας RD & D και διορατικότητα σε ότι αφορά την καινοτομία.

- Μία ενισχυμένη πανευρωπαϊκή συνεργασία, ώστε να αναβαθμιστεί η ασφάλεια και να επιμηκυνθεί η ζωή των υφιστάμενων εγκαταστάσεων πυρηνικής ενέργειας, αποτελεί προϋπόθεση για την εξασφάλιση υψηλότερων προτύπων ασφάλειας και σταθερότητας της νομοθεσίας. Κάτι που επίσης απαιτείται για τις επενδυτικές αποφάσεις σε αυτές τις χώρες που έχουν επιλέξει για την κάλυψη των αναγκών τους και την πυρηνική ενέργεια.