«Παλατιανό» πραξικόπημα κατά του Πούτιν από
τον εσωτερικό κύκλο του Ρώσου Προέδρου προτείνει ο πρώην επικεφαλής της Yukos,
Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, σε συνέντευξή του στο Bloomberg. Μάλιστα, «προσφέρεται» να
ηγηθεί μεταβατικής κυβέρνησης που μετά από δύο χρόνια θα οδηγήσει τη Ρωσία σε
ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές.
Στην ίδια συνέντευξη, ο πρώην έγκλειστος
των ρωσικών φυλακών μετά την καταδίκη του για απάτη, φοροδιαφυγή και ξέπλυμα
βρώμικου χρήματος Χοντορκόφσκι δήλωσε ότι θεωρεί πως υπάρχουν τουλάχιστον 50%
πιθανότητες ο Πούτιν να μην καταφέρει να παραμείνει στο «τιμόνι» της Ρωσίας τα
επόμενα δέκα χρόνια. Πάντως, παραδέχεται πως και οι εκλογές δεν πρόκειται να
προκαλέσουν αλλαγή εξουσίας στην Ρωσία, αλλά και ότι ούτε το δικό του σενάριο έχει
μεγάλες πιθανότητες.
«Πιστεύω ότι το πρόβλημα για τον Πούτιν θα
προέλθει από το ίδιο του το περιβάλλον», λέει ο Ρώσος πρώην μεγιστάνας, που,
μετά την αμνήστευσή του, πριν ακριβώς ένα χρόνο, από τον ίδιο τον άνθρωπο την
ανατροπή του οποίου τώρα ευαγγελίζεται, ζει στην Ζυρίχη της Ελβετίας. «Για τη
χώρα μου, θα ήταν καλύτερα αν τα πράγματα συνέβαιναν με αυτόν τον τρόπο παρά με
συγκρούσεις στον δρόμο, καθώς ένα παλατιανό πραξικόπημα θα οδηγήσει σε
μικρότερη αιματοχυσία», δηλώνει ο Χοντορκόφσκι.
Ένα χρόνο πριν, σε συνέντευξή του σε ξενοδοχείο
πέντε αστέρων του Βερολίνου, λίγες μόλις ημέρες μετά την έξοδο από το
στρατόπεδο-φυλακή, ο πρώην ιδιοκτήτης της Yukos είχε δηλώσει ότι δεν νοιώθει
μνησικακία κατά του Πούτιν. Τώρα, ο Χοντορκόφσκι είναι ανοιχτά συμβουλεύει τον
Ρώσο Πρόεδρο να παραχωρήσει οικειοθελώς την εξουσία. «Αυτό είναι ο μικρότερος κίνδυνος για τον ίδιο, αν θέλει να ζήσει μια μακρά ζωή»,
είπε. «Και είναι και ο μικρότερος κίνδυνος για τη χώρα», προσθέτει.
Στις 19 Δεκεμβρίου συμπληρώνεται ένας χρόνος
από την απόφαση του Πούτιν να τον αμνηστεύσει. Ωστόσο, ο Χοντορκόφσκι επιμένει
ότι η φορά των πραγμάτων στρέφεται ενάντια στον Ρώσου Πρόεδρο, καθώς η
οικονομία της χώρας βαίνει προς ύφεση. Τα κρατικά έσοδα και το ρούβλι έχουν
σημειώσει πτώση-ρεκόρ εξαιτίας της κατάρρευσης των πετρελαϊκών τιμών και των
κυρώσεων λόγω της κρίσης στην Ουκρανία. Ο πρώην επικεφαλής της Lukoil θεωρεί ότι
η ευφορία που προκάλεσε στην Ρωσία η προσάρτηση της Κριμαίας τον Μάρτιο θα εξατμιστεί
στα επόμενα πέντε χρόνια καθώς ο πληθυσμός θα νοιώσει τις επιπτώσεις της οικονομικής
επιβράδυνσης.
«Ο Πούτιν έχει πολύ μικρότερα περιθώρια
οικονομικών ελιγμών, γεγονός που του προκαλεί δυσκολίες και, ως αποτέλεσμα, το
κόστος των όποιων λαθών κάνει μπορεί να είναι κρίσιμο», δηλώνει στο Bloomberg ο
αυτοεξόριστος 51χρονος Ρώσος πρώην ολιγάρχης, που εν πολλοίς θεωρείται ότι με
την φυλάκισή του πλήρωσε όχι μόνο για υποθέσεις διαφθοράς αλλά και για την
πολιτική του αντίθεση στον Ρώσο Πρόεδρο.
«Για τον Πούτιν, ακόμη και τα 120 δολ. το βαρέλι
αποτελούν πρόβλημα γιατί, με το δικό του σύστημα εξουσίας, δεν μπορεί να επιβιώσει
χωρίς να αυξάνονται κάθε χρόνο τα έσοδα
από πρώτες ύλες», τονίζει ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, μολονότι σήμερα ο Πούτιν
απολαμβάνει ποσοστά απήχησης άνω του 80% ανάμεσα στους Ρώσους.
Ο Χοντορκόφσκι, άλλοτε
ο πιο πλούσιος άνδρας της Ρωσίας, κρίθηκε ένοχος το 2005 για έξι από τις επτά
κατηγορίες που τον βάρυναν, ενώ το 2009 ξεκίνησε η δεύτερη δίκη του, στην οποία
καταδικάστηκε για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις, ο
Χοντορκόφσκι δικάστηκε και πάλι το 2011 για υπεξαίρεση 218 εκατ. τόνων
πετρελαίου. Γιος ενός κομμουνιστή εβραϊκής καταγωγής κατάφερε να γίνει το 1995
έναντι 350 εκ δολαρίων, ιδιοκτήτης της Yukos, μιας από τις μεγαλύτερες
εταιρείες πετρελαιοειδών της μετασοβιετικής Ρωσίας.
Για πολλά χρόνια από
τους στενότερους συνεργάτες του πρώην προέδρου της Ρωσίας Μπορίς Γέλτσιν, διετέλεσε
και αναπληρωτής υπουργός πετρελαίου επί προεδρίας του.
Σήμερα, ο Χοντορκόφσκι, από την Ζυρίχη,
θέλει να επαναλάβει το προηγούμενο του Λένιν, που από την ίδια πόλη της Ελβετίας,
πριν έναν αιώνα περίπου, έφτασε στην Ρωσία με το προσωπικό βαγόνι του Κάιζερ
για να ηγηθεί της Οκτωβριανής Επανάστασης που ανέτρεψε το τσαρικό καθεστώς. «Οι
ίδιες χώρες παίζουν σήμερα τον ίδιο ρόλο όπως και πριν από 100 χρόνια», ομολογεί
ο Χοντορκόφσκι, ο οποίος, αμέσως μετά την απελευθέρωσή του, έφτασε στο Βερολίνο
χάρη σε συμφωνία που εξασφάλισε ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς
Ντήτριχ Γκένσερ. «Εύχομαι οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε ο Βλαντίμρι Ιλίτς [Λένιν]
να είναι αμετάκλητα στο παρελθόν», προσθέτει.
Ο πρώην Ρώσος
μεγιστάνας, πάντως, αναπτύσσει σήμερα πολιτικό ακτιβισμό κατά του Πούτιν,
γεγονός που του αφήνει μόνο έξι ώρες για ύπνο την ημέρα, καθώς μοιράζει τον
χρόνο του σε διάφορα μέρη στην Ευρώπη, μιας και διατηρεί γραφεία στο Λονδίνο
και την Πράγα, όπως και στο ιστορικό κέντρο της Ζυρίχης, σε προάστιο της οποίας
πλέον ζει με την οικογένειά του. Επίσης, έχει επισκεφθεί ήδη δύο φορές τις ΗΠΑ
όπου ζει ο μεγαλύτερος γυιός του, Πάβελ.
Ισχυρίζεται, μάλιστα,
ότι η περιουσία του σήμερα ανέρχεται σε 100 εκατ. δολ., τα οποία σχεδιάζει να διαθέσει
για να χρηματοδοτήσει την ΜΚΟ «Open Russia», που έχει ο ίδιος ιδρύσει, με έδρα
την Πράγα. Όπως λέει στη συνέντευξή του, μέσω αυτής, σκοπεύει να προωθήσει την κοινωνία
των πολιτών στην Ρωσία κυρίως μέσω του Ίντερνετ, και όχι με αντιπολιτευτική δράση
μέσα στην χώρα.
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές που προγραμματίζονται
για τον Δεκέμβριο του 2016 του δίνουν μία πρώτη ευκαιρία να «ληστέψει», όπως λέει, την νομιμοποίηση
του Πούτιν, καθώς οι αρχές πιθανότατα θα αποκλείσουν κάθε αντίπαλο από την
ψηφοφορία. Ωστόσο, κάτι περισσότερο χρειάζεται για να ανατρέψει την ισορροπία,
τονίζει, το οποίο, όμως, όπως παραδέχεται, δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί.
«Δεν θα υπολόγιζα στην ανατροπή του καθεστώτος
μόνο λόγω των λαθών στην οικονομία ή της πτώσης των τιμών του πετρελαίου ή των κυρώσεων-
χρειάζεσαι κάτι περισσότερο», τονίζει.
Ο Χοντορκόφσκι, ο οποίος δεν έχει σωματοφύλακες,
λέει ότι γνωρίζει ότι η αύξηση του πολιτικού ρόλου του αποτελεί κίνδυνο για τον
εαυτό του και ότι ο Ρώσος Πρόεδρος μπορεί να μετανοιώνει για την απόφασή του να
τον αφήσει να φύγει.
«Καταλαβαίνω πολύ καλά ότι είμαι ένας προσωπικός
αντίπαλος, ή ακόμα και ένας εχθρός, για τον Πούτιν», είπε. «Κανείς χωρίς την
εντολή του δεν θα με αγγίξει. Αλλά αν θα υπάρξει τέτοια εντολή, δεν θα είναι εύκολο
για μένα να διασφαλίσω την ασφάλεια μου, στην Ελβετία ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα»,
καταλήγει ο Χοντορκόφσκι.