Την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί μία σταθερή πρόοδος στη δημιουργία, εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών πάρκων στη χώρα μας η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των οποίων έχει φθάσει αισίως τα 300 MW, ότι δηλαδή η δυναμικότητα ενός μέσου σταθμού της ΔΕΗ. Βέβαια, η Ελλάδα υπολείπεται σήμερα σε αριθμό και δυναμικό αιολικών πάρκων από άλλες χώρες της Ευρώπης, πιο συγκεκριμένα από τη Γερμανία και την Ισπανία, οι οποίες εάν και ξεκίνησαν την ανάπτυξη του αιολικού τομέα χρονολογικά μετά την χώρα μας, έχουν τώρα να επιδείξουν εκατοντάδες αιολικά πάρκα με πολλές χιλιάδες εγκατεστημένα μεγαβάτ (MW). Πάντως είναι κοινή η διαπίστωση ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα προικισμένη με τεράστιο αιολικό δυναμικό το οποίο παραμένει σε μεγάλο ακόμα βαθμό ανεκμετάλλευτο. Αυτό το αιολικό δυναμικό αν το εκμεταλλευτούμε σωστά μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας και μάλιστα με συντηρητικές εκτιμήσεις έχει τη δυνατότητα να καλύψει έως και το 15% των αναγκών της Ελλάδας σε ηλεκτρική ενέργεια.
Σημαντικό ρόλο στην προώθηση και ανάπτυξη των εφαρμογών αιολικής ενέργειας έχει παίξει το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) το οποίο λειτουργεί από το 1988 και στοχεύει στην γενικότερη προώθηση και εφαρμογή των ΑΠΕ, εισηγούμενο και συντονίζοντας προς τούτο την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική. Από την ίδρυσή του το ΚΑΠΕ συνεργάζεται στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε πολλά προγράμματα της οποίας συμμετέχει το Κέντρο, έχοντας αναδειχθεί έτσι ως ένα από τα βασικά ερευνητικά και προωθητικά κέντρα για ΑΠΕ στην Ευρώπη. Εξ άλλου ένα 80-90% του ετήσιου προϋπολογισμού του ΚΑΠΕ προέρχεται από Κοινοτικά προγράμματα.
Οσο αφορά τη συμβολή της αιολικής ενέργειας στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας, αυτή μπορεί πράγματι να φθάσει σ΄ ένα υψηλό ποσοστό μέσα στα επόμενα χρόνια, αλλά όπως τονίζει ο πρόεδρος του ΚΑΠΕ καθηγητής κ. Δημοσθένης Αγορής, η εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού θα συμβάλλει επίσης στην ελάφρυνση της συνολικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη χώρα τουλάχιστον κατά 8% ετησίως. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στα πλαίσια εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Κιότο, στο οποίο συμμετέχει η χώρα μας.
Η οργανωμένη και συστηματική εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού εκτός από τα πρωτεύοντα αποτελέσματα θα αποδώσει μεγάλα οφέλη δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, αποκεντρωμένη ανάπτυξη, σημαντική απεξάρτηση από τα εισαγόμενα καύσιμα αλλά και ανάπτυξη της τεχνογνωσίας, της τεχνολογίας και της κατασκευαστικής δραστηριότητας σε διάφορους κλάδους, τονίζει, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΚΑΠΕ.
Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ήδη διαμορφώσει όλο εκείνο το νομοθετικό πλαίσιο που είναι απαραίτητο για την οργάνωση της εκμετάλλευσης του αιολικού δυναμικού ενώ, παράλληλα, συνεχίζει να μελετά τους τρόπους για την όσο το δυνατόν καλύτερη και αποδοτικότερη αξιοποίηση του δυναμικού που υπάρχει.
Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών, και μέσα από το δεύτερο Κοινοτικό Πρόγραμμα Στήριξης (2ο ΚΠΣ), διατέθηκαν πόροι ύψους σχεδόν 18 δισεκατομμυρίων για τη συγχρηματοδότηση 18 νέων αιολικών πάρκων από τα οποία τα 14 είναι ήδη έτοιμα και λειτουργούν κανονικά ενώ στα υπόλοιπα έχουν ξεκινήσει ήδη οι εργασίες και βρίσκονται υπό κατασκευή.
Παράλληλα, και προκειμένου να γίνει πιο αποδοτική η εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού της χώρας μας, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος του ΥΠΑΝ το ΚΑΠΕ προσδιόρισε με επιτυχία το τεχνικά και οικονομικά εκμεταλλεύσιμο αιολικό δυναμικό για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, χρησιμοποιώντας έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό μετρήσεων και υπολογιστικών εργαλείων, βασισμένο στην πολυετή ερευνητική και τεχνική εμπειρία του. Συγκεκριμένα, η λεπτομερής αποτίμηση του αιολικού δυναμικού σε όλη τη χώρα πραγματοποιήθηκε μέσω ενός δικτύου 100 και πλέον μετρητικών σταθμών και της χρήσης σύγχρονων υπολογιστικών συστημάτων διαχείρισης των πληροφοριών και επεξεργασίας τους. Δημιουργήθηκε έτσι ο εθνικός χάρτης του αιολικού δυναμικού της χώρας μας, μια λεπτομερής καταγραφή του αιολικού δυναμικού για κάθε περιοχή της Ελλάδας ο οποίος βοηθά αφενός μεν τους επενδυτές να επιλέξουν τις καταλληλότερες περιοχές για την εγκατάσταση νέων αιολικών πάρκων αφετέρου δε το υπουργείο Ανάπτυξης στη χάραξη της πολιτικής του και αφού συνεκτιμηθούν όλα τα τεχνικά και οικονομικά στοιχεία, με γνώμονα το τοπικό, το περιφερειακό και το εθνικό συμφέρον.
Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από τις μετρήσεις και τις αναλύσεις είναι ότι οι περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό εντοπίζονται στις περιοχές που έχουν ήδη αναγνωριστεί δηλαδή τα νησιά του Αιγαίου, τη Νότια Εύβοια, την Ανατολική Πελοπόννησο και την Ανατολική Θράκη. Οσον αφορά το σύνολο της υπόλοιπης χώρας υπάρχουν σε περιορισμένη κλίμακα θέσεις όπου, λόγω τοπικών συνθηκών επιτάχυνσης, δίδεται η δυνατότητα αξιοποίησης των θέσεων αυτών για αιολικές εφαρμογές.
Πέρα από τις ανωτέρω μετρήσεις και αναλύσεις ο ρόλος του ΚΑΠΕ, όπως μας πληροφορεί ο πρόεδρος του καθηγητής κ. Δημοσθένης Αγορής, στην προώθηση της αιολικής ενέργειας είναι πιο ουσιαστικός αφού σε ειδικές εγκαταστάσεις που έχει δημιουργήσει, στο Εργαστήριο Δοκιμών Ανεμογεννητριών στο Πικέρμι και στο Σταθμό Δοκιμών Ανεμογεννητριών (Α/Γ) στο Λαύριο, έχει την δυνατότητα να ελέγχει κάθε είδους Α/Γ και να εκδίδει τα ανάλογα πιστοποιητικά καταλληλότητας. Επίσης το ΚΑΠΕ έχει δημιουργήσει ένα επιδεικτικό αιολικό πάρκο εγκατ. ισχύος 3 MW, επίσης στο Λαύριο, τα συμπεράσματα από τη λειτουργία του οποίου έχουν αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμα. Μεταξύ άλλων το ΚΑΠΕ έχει προωθήσει τη δημιουργία εμπορικών αιολικών πάρκων στο νομό Αττικής συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 110 MW την μελέτη χωροθέτησης των οποίων και έχει εκπονήσει. Εξ άλλου πριν από λίγες ημέρες (3/10/02) ανακοινώθηκε από τη ΡΑΕ η πρόθεση θετικής γνωμοδότησης για τη δημιουργία οκτώ (8) αιολικών πάρκων στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής (Λαύριο, ΒΑ και ΒΔ Αττικής).
Σήμερα, στο σύνολο της χώρας, είναι εγκατεστημένα και λειτουργούν περίπου 300 MW ενώ μέχρι το τέλος του 2003 εκτιμάται ότι το νούμερο αυτό θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Οι μελλοντικές προοπτικές για την ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας είναι ιδιαίτερα ευοίωνες αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της ηλεκτροπαραγωγής που θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα προκύψει από την αιολική ενέργεια. Ηδη δρομολογείται η συγχρηματοδότητση έργων συνολικού προϋπολογισμού ύψους 220 δισεκατομμυρίων δραχμών (645.000.000 ευρώ) για την ανάπτυξη νέων αιολικών πάρκων, από το τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Από τεχνικής πλευράς η περαιτέρω ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα είναι εφικτή στο βαθμό που θα ξεπεραστεί το βασικό τεχνικό πρόβλημα των ασθενών ηλεκτρικών δικτύων κυρίως στις περιοχές που διαθέτουν το κατάλληλο αιολικό δυναμικό.
Ο τύπος και τα μεγέθη των ανεμογεννητριών που εγκαθίστανται στην Ελλάδα, ακολουθούν μέχρι στιγμής τις διεθνείς εξελίξεις και είναι κυρίως εισαγωγής από Ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική προστιθέμενη αξία από ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις τόσο για την κατασκευή επιμέρους τμημάτων των ανεμογεννητριών όσο και για την εγκατάσταση και τη δημιουργία της κατάλληλης υποδομής για τη λειτουργία τους. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι η ελληνική βιομηχανία είναι αναγκαίο να συνεισφέρει και να δημιουργήσει νέες τεχνολογίες ώστε η ελληνική προστιθέμενη αξία να γίνει ακόμα μεγαλύτερη.
Κωστής Σταμπολής