Λίγες ημέρες μόνο
μετά την ανακοίνωση της στρατηγικής της Ε.Ε. για την Ενεργειακή Ένωση, η οποία
δίνει έμφαση τις ΑΠΕ, η πολωνική κυβέρνηση ζητά από την Κομισιόν να φανεί
ελαστική απέναντι στα σχέδιά της για κρατική ενίσχυση τεσσάρων ανθρακωρυχείων
στα νότια της χώρας. Μάλιστα, η κυβέρνηση
της χώρας επικαλείται «πολιτικές ζημίες» από την απώλεια θέσεων εργασίας που θα
επιφέρει πιθανό κλείσιμο των ανθρακωρυχείων, οκτώ μήνες πριν τις βουλευτικές εκλογές - κι ενώ θα περίμενε κανείς το πολωνικό αίτημα να συνδεθεί
με την ανάγκη ενεργειακής απεξάρτησης από την Ρωσία, τη στιγμή, μάλιστα, που,
λόγω της ουκρανικής κρίσης, έχουν παροξυνθεί οι σχέσεις Βαρσοβίας-Μόσχας,
Σύμφωνα με Πολωνούς
αξιωματούχους, τους οποίους επικαλούνται οι
Financial
Times, πρόκειται να αποσταλεί, εντός των
ημερών, επιστολή προς την Κομισιόν, με την οποία η κυβέρνηση θα ζητά στήριξη
για την αποκαλούμενη «κρατική βοήθεια» στα ανθρακωρυχεία τα οποία
ιδιωτικοποίησε πρόσφατα η κρατική εταιρεία
Kompania
Weglowa, η οποία σημειώνει ζημίες 200
εκατ. ζλότυ (35 εκατ. στερλινών) μηνιαίως. Ωστόσο, το αίτημα είναι ασύμβατο με τους
ισχύοντες κανόνες και την πρακτική της Ε.Ε., καθώς επιδοτήσεις στον τομέα του άνθρακα
εγκρίνονται πλέον μόνο αν έχουν στόχο την αντιμετώπιση κοινωνικών και
περιβαλλοντικών προβλημάτων που σχετίζονται με κλείσιμο ορυχείων.
Αξιωματούχοι των Βρυξελλών
που έχουν γνώση του πολωνικού αιτήματος εκτιμούν ότι η Πολωνία θα πρέπει να
δώσει μάχη απέναντι στην Κομισιόν. Από την πλευρά του, ανώτερος Πολωνός αξιωματούχος
που ενεπλάκη στη σύνταξη της σχετικής επιστολής, δηλώνει ότι «Είχαμε έναν
εποικοδομητικό διάλογο με την Κομισιόν για το θέμα», και ενώ παραδέχεται ότι το
να πεισθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «δεν θα είναι εύκολο, εντούτοις είμαστε
αισιόδοξοι».
Το αιτιολογικό που προβάλλει η πολωνική κυβέρνηση,
σχετικά με το ίδιο το κλείσιμο των μονάδων και τις πολιτικές ζημίες από την
απώλεια θέσεων που θα προκαλέσουν, δεν συνάδει με την γενικότερη πολιτική της Ένωσης,
η οποία βρίσκεται στην παγκόσμια εμπροσθοφυλακή της προώθησης των «καθαρών»
μορφών ενέργειας και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Όπως δηλώνει, μάλιστα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος
της κυβέρνησης Τουσκ,
Marcin
Korolec, η Πολωνία δεν
χρησιμοποιεί κρατικά κονδύλια για «λειτουργικά κόστη» όπως έκαναν άλλες χώρες. «Συζητούμε
το θέμα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- αυτές οι συζητήσεις συνεχίζονται», προσθέτει
ο
Korolec.
Καθώς, η Πολωνία οδεύει σε εκλογές, τον Οκτώβριο, και το
κυβερνών κόμμα της Πλατφόρμας Πολιτών, της πρωθυπουργού Ewa Kopacz, που διαδέχθηκε
τον Ντόναλντ Τουσκ, μετά την ανάληψη εκ μέρους του της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, διατηρεί μικρό μόνο προβάδισμα έναντι
των δεξιών αντιπάλων του, η στήριξη των ανθρακωρυχείων αναδεικνύεται σε μείζον
θέμα στο εσωτερικό της χώρας, η ηλεκτροπαραγωγή της οποίας στηρίζεται κατά 90%
στον άνθρακα, ενώ στον κλάδο απασχολούνται πάνω από 100.000 άτομα. Παράλληλα, η
εξόρυξη άνθρακα θεωρείται «εχέγγυο ενεργειακής ανεξαρτησίας» έναντι της Μόσχας,
με την οποία συχνά στην απώτερη, αλλά και στην πιο πρόσφατη ιστορία της (με
αποκορύφωμα την τρέχουσα κρίση στην Ουκρανία) η Βαρσοβία έχει σχέσεις έντασης
και αντιπαλότητας.
Τα επίμαχα ανθρακωρυχεία
αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, καθώς εμφανίζουν ζημία 15 ευρώ ανά
κάθε τόνο άνθρακα που εξορυγνύουν. Τον Ιανουάριο ελήφθη απόφαση παύσης της
λειτουργίας του, ωστόσο η Πολωνίδα πρωθυπουργός αναγκάστηκε να την ανακαλέσει μόλις
10 ημέρες μετά λόγω των απεργιακών κινητοποιήσεων των εργαζομένων σε όλων των
κλάδο της εξόρυξης άνθρακα στην χώρα.
Επιπλέον, η Πολωνία πρωτοστάτησε κατά καιρούς σε
πρωτοβουλίες ιδίως χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για μετριασμό της
πολιτικής της Ε.Ε. υπέρ των ΑΠΕ και της εγκατάλειψης του άνθρακα ως μέσου
ηλεκτροπαραγωγής, με πιο πρόσφατη την κοινή δήλωση Υπουργών και υφυπουργών
Περιβάλλοντος των έξι χωρών της περιοχής,
στις 30 Σεπτεμβρίου 2014, στη θέσπιση δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ και την
εξοικονόμηση ενέργειας ως το 2030, εν όψει των σχετικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.