Στίς 12 Μαρτίου ἡ Ἑλλάδα βρέθηκε στό ἐπίκεντρο τῶν ἐργασιῶν
τοῦ ΟΟΣΑ. Ἐπί ἕνα τρίωρο, ὁ Πρωθυπουργός καί οἱ συνοδοί ὑπουργοί συνεργάστηκαν
μέ τόν Γενικό Γραμματέα τοῦ ΟΟΣΑ κ. Gurria καί τά στελέχη τοῦ Ὀργανισμοῦ,
ἀναζητώντας τρόπους νά βοηθηθεῖ ἡ ἑλληνική κυβέρνηση στό μελλοντικό
μεταρρυθμιστικό της ἔργο. Κατόπιν, στήν ὁμιλία του σέ ἕνα διεθνές κοινό 500 ἀτόμων,
ὁ κ. Τσίπρας ὑπεγράμμισε τήν σημασία τοῦ ΟΟΣΑ καί ἐπεσήμανε τήν χρησιμότητα τοῦ
Ὀργανισμοῦ γιά τήν ἐνίσχυση τοῦ κεφαλαίου ἀξιοπιστίας τῆς χώρας μας ἔναντι τῶν
δανειστῶν.
Στόν μήνα πού μεσολάβησε ἀνάμεσα στήν ἐπίσκεψη τοῦ κ. Gurria
στήν Ἀθήνα καί τήν ἐπίσκεψη τοῦ Πρωθυπουργοῦ στό Παρίσι, οἱ ὑπηρεσίες τοῦ
Ὀργανισμοῦ κινητοποιήθηκαν, ὥστε νά προετοιμαστεῖ μία συνολική πρόταση
συνεργασίας. Τά πορίσματα τῶν ἐργασιῶν παρουσιάστηκαν μέ τίτλο «
Greece.
Better
Policies
for
inclusive
growth», στήν σειρά
τοῦ ΟΟΣΑ «
Better
Policies
Series».
Ἡ δημοσίευση προσφέρει μία ἀντικειμενική ἀξιολόγηση τῶν ἀδυναμιῶν τῆς ἑλληνικῆς
οἰκονομίας καί κοινωνίας, ἀναλύει τήν ἐπιδείνωσή τους λόγω τῆς κρίσης, ἀναφέρεται
σέ ὅσες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες ἔχουν πραγματοποιηθεῖ, ἐπισημαίνει τά ὅριά
τους καί, τέλος, παρουσιάζει τίς ἀπαιτούμενες ἐνέργειες γιά νά συμπληρωθοῦν καί
νά καλυφθοῦν τά κενά καί οἱ παραλείψεις.
Σέ ἐννέα κεφάλαια, ἀναπτύσσεται συνθετικά καί πρακτικά
μία ὁλόκληρη μεταρρυθμιστική στρατηγική: ἀφαίρεση τῶν ἐμποδίων στόν ἀνταγωνισμό
καί καταπολέμηση τῶν μονοπωλίων· μείωση τῆς διοικητικῆς ἐπιβάρυνσης στίς ἐπιχειρήσεις·
ἐνίσχυση τῶν θέσεων ἐργασίας· αὔξηση τῆς ποιότητας καί τῆς ἰσότητας στήν ἐκπαίδευση·
ἐνδυνάμωση τοῦ φορολογικοῦ συστήματος· βελτίωση τῆς δημοσιονομικῆς διοίκησης
καί τῆς διαχείρισης τῶν δημοσίων ἐξόδων· διεύρυνση στήν προσφορά ὑπηρεσιῶν ὑγείας·
δικαιοσύνη στό συνταξιοδοτικό σύστημα· εἰσαγωγή παιδείας γιά διαφάνεια
καί ἀκεραιότητα. Σέ κάθε κεφάλαιο, μετά ἀπό τις ἀναλύσεις καί τίς εἰσηγήσεις,
προτείνεται ἡ βοήθεια τήν ὁποία μπορεῖ νά παράσχει ὁ ΟΟΣΑ.
Ἀνάμεσα στίς κατευθύνσεις τῆς πολιτικῆς, ὁ ΟΟΣΑ δίνει ἰδιαίτερη
ἔμφαση στόν τομέα τῆς Ἐκπαίδευσης: «τό μέλλον τῆς ἑλληνικῆς εὐημερίας θά ἐξαρτηθεῖ
ἀπό τήν βελτίωση στήν ἀπόδοση τῆς ἐκπαίδευσης, ὥστε νά αὐξηθεῖ ἡ παραγωγικότητα
καί νά βελτιωθοῦν οἱ κοινωνικές παράμετροι». Ἡ ἔμφαση αὐτή τεκμηριώνεται ἀπό
τήν διάγνωση τῶν ἀδυναμιῶν: «τό μερίδιο τοῦ ἑλληνικοῦ ΑΕΠ τό ὁποῖο διατίθεται
στήν ἐκπαίδευση εἶναι γύρω ἀπό τόν μέσο ὅρο τοῦ ΟΟΣΑ· ἀλλά ἡ ἀπόδοση τῆς Ἑλλάδας
στό PISA (τό πρόγραμμα τοῦ ΟΟΣΑ, τό ὁποῖο ἀξιολογεῖ καί συγκρίνει τήν ἀποτελεσματικότητα
τῶν ἐκπαιδευτικῶν συστημάτων) τοποθετεῖται χαμηλότερα ἀπό ἄλλες χῶρες μέ τίς ἴδιες
ἤ καί λιγότερες δαπάνες ἀνά μαθητή, καθώς καί ἀπό χῶρες μέ ἀνάλογο ἐπίπεδο οἰκονομικῆς
ἀνάπτυξης». Στό ἴδιο κεφάλαιο τονίζεται ἡ ἀνυπαρξία δεικτῶν στήν Ἑλλάδα, οἱ ὁποῖοι
νά πληροφοροῦν γιά τήν ποιότητα καί τήν ἀποτελεσματικότητα τοῦ ἑλληνικοῦ ἐκπαιδευτικοῦ
συστήματος.
Καταλήγει ὅτι ἡ ἐπιτυχία τῆς ἐκπαιδευτικῆς πολιτικῆς δέν ἀφορᾶ
μόνον τήν οἰκονομική ἀπόδοση, ἀλλά καί τίς κοινωνικές καί πολιτικές της
διαστάσεις. Ἡ σημασία ἡ ὁποία ἀποδίδεται στήν ἐκπαίδευση, καθώς καί ἡ, διπλωματική
ἀλλά σαφής, ἐπισήμανση τῶν ἀδυναμιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος, εἶναι
ἕνα ἀκόμη δεῖγμα τῆς ὀξυδέρκειας τῶν ἀναλυτῶν στούς ὁποίους ἀνέθεσε ὁ κ. Gurria
νά ἐγκύψουν στό ἑλληνικό πρόβλημα. Στά καθ’ ἡμᾶς ὅμως, ἡ ἐκπαιδευτική
πολιτική κινεῖται πρός τήν ἐντελῶς ἀντίθετη κατεύθυνση, σέ ὅλες τίς βαθμίδες τῆς
ἐκπαίδευσης. Ἐπιπλέον, ὁ ἐπίσημος ἐκπαιδευτικός συνδικαλιστικός φορέας ἐξέφρασε,
λίγο πρίν ἀπό τήν ἐπίσκεψη τοῦ Πρωθυπουργοῦ στόν ΟΟΣΑ, τήν ἔντονη ἀντίθεσή του στό πρόγραμμα PISA
καί, γενικότερα, στίς εἰσηγήσεις τοῦ ΟΟΣΑ.
Ἐναπόκειται στήν Κυβέρνηση νά υἱοθετήσει, νά ἀπορρίψει ἤ
νά ἐφαρμόσει ἐπιλεκτικά τίς εἰσηγήσεις τοῦ Ὀργανισμοῦ. Ὁ ΟΟΣΑ οὔτε ἐπιθυμεῖ οὔτε
διαθέτει τά μέσα νά ἐπιβάλει τίς ἀπόψεις του. Διευκολύνει, ὅμως, τήν Κυβέρνηση,
δείχνοντας τί μορφή μπορεῖ νά λάβει μιά πολιτική πειστική γιά τούς δανειστές.
Στό παράδειγμα τῆς ἐκπαίδευσης, ἡ ἀπόκλιση τῶν ἐκτιμήσεων ἀνάμεσα στόν Ὀργανισμό
ὁ ὁποῖος καλεῖται ἀπό τόν Πρωθυπουργό νά στηρίξει τίς μεταρρυθμιστικές
προσπάθειες τῆς χώρας καί τούς φορεῖς, χωρίς τήν σύμπραξη τῶν ὁποίων δέν νοεῖται βελτίωση
τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος, ἀναδεικνύει τις ἀντιφάσεις στήν Ἑλλάδα. Ἐξ ὄνυχος
τόν λέοντα...
*
Ο κ. Γ. Σ. Πρεβελάκης είναι Καθηγητής Γεωπολιτικής στην Σορβόννη και Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στον ΟΟΣΑ
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")