Με μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση βρίσκεται αντιμέτωπη η
Ουκρανία μετά την απώλεια των ανθρακωρυχείων και των πεδίων εξόρυξης
φυσικού αερίου από σχιστόλιθο στις εμπόλεμες περιοχές, αλλά και την
πρόθεση της Ρωσίας να την παρακάμψει ως χώρα διέλευσης του φυσικού
αέριου προς την Ευρώπη. Αυτό αναφέρει έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού
Ενέργειας (ΔΟΕ).
Όπως αναφέρεται η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία έπληξε
περαιτέρω την εγχώρια παραγωγή ενέργειας στην Ουκρανία. Μάλιστα, μόλις
χθες ο υπουργός ενέργειας της Ρωσίας δήλωσε ότι η χώρα του δεν πρόκειται
να ανανεώσει τις συμβάσεις διέλευσης με την Ουκρανία, ενώ υπήρξαν
αναφορές για νέες συγκρούσεις στην ανατολική Ουκρανία. «Η Ουκρανία
βρίσκεται αντιμέτωπη με πρωτοφανείς προκλήσεις, καθώς αντιμετωπίζει τις
γεωπολιτικές, οικονομικές, χρηματοοικονομικές, ανθρωπιστικές και
ενεργειακές κρίσεις, ταυτόχρονα», αναφέρεται στην έκθεση του ΔΟΕ για την
Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. Προειδοποιεί δε
ότι νέοι αγωγοί, που θα παρακάμπτουν την Ουκρανία, όπως ο Turkish
Stream, θα μπορούσαν να προκαλέσουν «σοβαρή γήρανση» των ουκρανικών
υποδομών φυσικού αερίου. Αυτές οι υποδομές θα χρειαστούν τεράστιες
επενδύσεις για να χειριστούν μελλοντικούς χαμηλότερους όγκους διέλευσης
φυσικού αερίου, αναφέρει ο ΔΟΕ.
Μεγάλα αποθέματα στο Donbass
Η Ουκρανία είναι σήμερα η μεγαλύτερη χώρα διαμετακόμισης φυσικού
αερίου στον κόσμο. Περίπου το 40% του ρωσικού φυσικού αερίου προς την
Ευρώπη περνάει μέσω της Ουκρανίας, η οποία έχει χρειαστεί δύο διεθνείς
διασώσεις από το 2008, με την πιο πρόσφατη πέρσι. Η σταθερότητα της
Ουκρανίας είναι σημαντική για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, τόνισε ο
Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Το 2014, οι σχέσεις Μόσχας-Κιέβου
επιδεινώθηκαν μετά την πτώση του υποστηριζόμενου από τη Ρωσία, Ουκρανού
Προέδρου Βίκτορα Γιανουκόβιτς. Οι σημαντικές ελλείψεις που
παρουσιάσθηκαν στην ΕΕ έδωσαν εν τέλει την πολιτική ώθηση για την
εκπόνηση του σχεδίου της Ενεργειακής Ένωσης από την Κομισιόν, η οποία
έχει ως στόχο να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του μπλοκ σε τέτοιους
κραδασμούς.
Η χώρα διαθέτει μεγάλα αποθέματα άνθρακα, αλλά τα περισσότερα από 300
ορυχεία της βρίσκονται στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο περιοχή του
Donbass. « Οι ζημιές που προκλήθηκαν από τη στρατιωτική δράση στις
βιομηχανίες εξόρυξης άνθρακα και υψηλής ενεργειακής χρήσης σε αυτήν την
περιοχή είναι τεράστιες», αναφέρει η έκθεση. Τα αποθέματα άνθρακα από το
Donbass σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στην κεντρική Ουκρανία σταμάτησαν
σχεδόν εξ ολοκλήρου στη μέση του 2014, λόγω των κατεστραμμένων
συγκοινωνιακών συνδέσεων. Αυτό δημιουργεί μια «ανεπανόρθωτη ζημία» στους
τομείς του άνθρακα και της βιομηχανίας, επισημαίνεται.
Σημαντική μείωση το 2014
Το 2014, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία του ουκρανικού υπουργείου
Ενέργειας, σημειώθηκε μείωση 22,4% στην παραγωγή ακατέργαστου άνθρακα,
φθάνοντας τους 64,9 εκατομμύρια τόνους. Η παραγωγή άνθρακα
οπτανθρακοποίησης μειώθηκε κατά 32,1% το ίδιο έτος σε 16,1 εκατομμύρια
τόνους, ενώ η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα μειώθηκε
κατά 18,5%, σε 48,8 εκατομμύρια τόνους. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι
εισαγωγές άνθρακα και της ηλεκτρικής ενέργειας από τη Ρωσία είναι μεταξύ
των επιλογών που εξετάζει η ουκρανική κυβέρνηση για να μετριάσει το
πρόβλημα.
Η Ουκρανία έχει περιθώριο να αναπτύξει την εγχώρια παραγωγή φυσικού
αερίου. Οι εκτιμήσεις για την παραγωγή φυσικού αερίου φθάνουν τα 27-30
δις κυβικά μέτρα το 2025, σύμφωνα με τον ΔΟΕ . Αλλά η τιμή του εγχωρίως
παραγόμενου φυσικού αερίου θα πρέπει να αυξηθεί προκειμένου να γίνουν
και οι αναγκαίες επενδύσεις. Οι λογαριασμοί του φυσικού αερίου οικιακής
χρήσεως επιχορηγούνται από το κράτος στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι η
τιμή για τους καταναλωτές αναμένεται να αυξηθεί σχεδόν τέσσερις φορές,
φτάνοντας τις 1.590 εθνικού νομίσματος της Ουκρανίας (περίπου 64 €) ανά
χίλια κυβικά μέτρα.