Ο Πούτιν θέλει να αποδείξει στην Ευρώπη ότι
μπορεί να ολοκληρώσει τον Turkish Stream πριν από τον Νότιο Διάδρομο. Αυτό
τονίζει ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της τουρκικής κρατικής εταιρείας αγωγών
υδρογονανθράκων BOTAS, προσθέτοντας ότι μετά τις πρόσφατες ταραχές στην ΠΓΔΜ, η
Ελλάδα μπορεί να θελήσει να «αναβιώσει», ως εναλλακτική χάραξη, το πρότζεκτ του
ITGI, ώστε το ρωσικό αέριο να καταλήξει, τελικά, στην Ιταλία, και όχι στην Αυστρία.
Ο Gokhan Yardim, σε συνέντευξή του στη New
Europe και τον έγκριτο δημοσιογράφο
Κωστή Γερόπουλο, στα τέλη Μαΐου, τόνισε ότι «ο Πούτιν είναι ένας πολύ ρεαλιστής
άνθρωπος και έχει την Gazprom υπό τον έλεγχό του για να πραγματοποιήσει τα
έργα». Ο Yardim, ο οποίος ήταν
επικεφαλής της BOTAS, όταν
κατασκευάστηκε ο Blue Stream, που μεταφέρει αέριο από τη Ρωσία προς την
Τουρκία, θεωρεί ότι ο Ρώσος πρόεδρος «μετά τη συμφωνία με τον Ερντογάν δεν είδε
κανένα πρόβλημα για την κατασκευή της πρώτης γραμμής. Καθώς δύο πλοία βρίσκονται
στη Μαύρη Θάλασσα, υπάρχουν και οι γραμμές
σωλήνων. Θέλει να δείξει στην Ευρώπη ότι αν θέλει, μπορεί, πριν TANAP και ΤΑΡ»
να ολοκληρώσει τον Turkish Stream.
Υπενθυμίζεται ότι ο South Stream, που επρόκειτο να
διοχετεύσει φυσικό αέριο από τη Ρωσία προς την Κεντρική Ευρώπη μέσω της Μαύρης
Θάλασσας και των Βαλκανίων, ακυρώθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου 2014, μετά την
αντίθεση της Κομισιόν, η οποία προωθεί την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό
φυσικό αέριο μέσω των αγωγών ΤΑΡ και ΤΑΝΑΡ. Σύμφωνα με την Gazpom, o νέος αγωγός,
Turkish Stream, θα παραδώσει 14 bcm ετησίως στην τουρκική αγορά και άλλα 49 bcm
ετησίως στην Ευρώπη μέσω ενός νέου κόμβου στα τουρκο-ελληνικά σύνορα.
Στις 19 Μαΐου, το μέλος του Δ.Σ. του ρωσικού κρατικού
κολοσσού φυσικού αερίου, Oleg Aksyutin, είχε δηλώσει ότι η Saipem επρόκειτο να
ξεκινήσει την κατασκευή του πρώτου τμήματος του Turkish Stream, τον Ιούνιο,
καθώς η Gazprom μετατρέπει τα συμβόλαια, που είχαν αρχικά συναφθεί με τη
μεγαλύτερη ιταλική εργολαβική εταιρεία στον χώρο της ενέργειας στο πλαίσιο του
South Stream, περιλαμβανομένων αυτών που αφορούν στην κατασκευή σωλήνων.
Ο Yardim, ωστόσο, στη συνέντευξή του στο New Europe,
στις 26 Μαΐου, αμφισβητεί την ανακοίνωση της Gazprom ότι η κατασκευή του
Turkish Stream θα ξεκινήσει εντός του Ιουνίου, καθώς υπογραμμίζει ότι δεν έχει
υπάρξει καμία ανακοίνωση ενώ δεν έχει συναφθεί και καμία σχετική διακυβερνητική
συμφωνία. Απλά, όπως παρατηρεί, Μόσχα και Άγκυρα, υπέγραψαν τον περασμένο
Δεκέμβριο, μνημόνιο, σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία, που αποτελεί τον μεγαλύτερο
πελάτη της Gazprom μετά τη Γερμανία, θα αγοράζει «αέριο διοχετεύοντας στον
Turkish Stream τα σημερινά 14 bcm που προβλέπει το ισχύον συμβόλαιο μέσω της
δυτικής γραμμής (Ουκρανία, Μολδαβία, Ρουμανία και Βουλγαρία), περιλαμβανομένου
και του συμβολαίου με τις ιδιωτικές εταιρείες».
Ας σημειωθεί, πάντως, ότι, στις 9 Ιουνίου, ο
αντιπρόεδρος της Gazprom Αλεξάντρ Μεντβέντεφ, διαβεβαίωσε ότι η ρωσική εταιρεία
πρόκειται να υπογράψει συμφωνία με τη Τουρκία στα τέλη Ιουνίου. Εξάλλου, το
θέμα συζήτησε ο πρόεδρος της Ρωσίας με
τον τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν,
Μπακού,
σε «κεκλεισμένων των θυρών» συνάντηση που είχαν το πρωί
του Σαββάτου,13 Ιουνίου, στο περιθώριο
της τελετής για την έναρξη των πρώτων «Ευρωπαϊκών Αγώνων». Στη ρωσική
αντιπροσωπεία συμμετείχαν και ο υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ, και ο
επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ.
Επίσης, στις 18
Ιουνίου, στο οικονομικό φόρουμ της Αγ.Πετρούπολης θα παραβρεθεί πολυμελής
ελληνική κυβερνητική και επιχειρηματική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον
πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, όπου πρόκειται να υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με
τη ρωσική πλευρά, το οποίο θα ανοίγει το δρόμο για την κατασκευή του ελληνικού
τμήματος του αγωγού. Μετά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, ο αγωγός, θα διασχίζει
την ελληνική επικράτεια, με την ονομασία Greek Stream. Από τα σύνορα
Ελλάδος-FYROM, ως αγωγός Tesla, πλέον, θα διασχίζει τα Σκόπια, τη Σερβία και
την Ουγγαρία, με τελικό προορισμό την Αυστρία.
Σύμφωνα, όμως, με τον Yardim, η πρόσφατη έκρηξη βίας στην
ΠΓΔΜ μπορεί να ανατρέψει τα σχέδια για την κατασκευή του αγωγού μέσω βαλκανικού
αυτού κράτους. «Αναφορικά με τον Greek Stream και συνέχειά του προς την Ευρώπη,
βλέπουμε ότι ξαφνικά επικρατεί αναστάτωση στην ΠΓΔΜ. Αυτό μπορεί να επηρεάσει
καθοριστικά την διέλευση του αγωγού μέσα από την Ελλάδα, την ΠΓΔΜ, τη Σερβία, την
Ουγγαρία και την Αυστρία», τονίζει ο πρώην CEO της BOTAS.
Εν όψει αυτών των δυσκολιών, όπως πρόσθεσε ο Yardim, η
Ελλάδα μπορεί να προσπαθήσει να αναβιώσει το πρότζεκτ του αγωγού διασύνδεσης
Τουρκίας- Ελλάδας- Ιταλίας (ITGI) ώστε μέσω αυτού να τη μεταφορά ρωσικού
φυσικού αερίου προς την Ιταλία. Παράλληλα, εκτίμησε ότι η πρώτη γραμμή του
Turkish Stream θα προμηθεύσει την Τουρκία με 14 bcm φυσικού αερίου από την υπάρχουσα
σύμβαση με κάποια επιπλέον 2 έως 3 bcm μετά το 2019. «Αυτό είναι καλό για την Τουρκία», είπε.
Σημείωσε, επίσης, ότι μετά την κατασκευή της πρώτης
γραμμής του αγωγού, «η υπάρχουσα γραμμή Βουλγαρίας- Τουρκίας θα παραμείνει κενή
και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντίστροφη ροή αερίου προς τη Βουλγαρία
και μπορεί να μεταφέρει ποσότητες στην Ελλάδα μέσω του [ελληνοβουλγαρικού
αγωγού διασύνδεσης] BGI με περιορισμένη δυναμικότητα».