Το μετεκλογικό τοπίο στην
Τουρκία απογοήτευσε τον Ερντογάν και τους οπαδούς του, σίγουρα
όμως δεν σημαίνει το τέλος του όπως πολλοί έσπευσαν να εκτιμήσουν. Σημαίνει
όμως μία σειρά αλλαγών που θα μετασχηματίσουν πάλι την Τουρκία.
Όσοι θεωρούν ότι τελείωσε
ο Ερντογάν βιάζονται. Ο Ερντογάν πέρασε το ζενίθ της πολιτικής του
σταδιοδρομίας, απέχει όμως ακόμα πολύ από την Δύση της.
Το επίτευγμα του Ερντογάν
είναι η τοποθέτηση του πολιτικού του λόγου εκεί που είναι η εστία όλων των
κατοίκων της Τουρκίας, στον Ισλαμισμό τον οποίο οι κεμαλικές δυνάμεις
αγνοούσαν στην προσπάθεια τους να δημιουργήσουν ένα λαϊκό Τουρκικό κράτος κατά
τα Δυτικά πρότυπα. Ο Ερντογάν, αντιλαμβανόμενος ότι ποτέ
δεν θα ήταν ισότιμος με την Ευρώπη ,αρνήθηκε την Δύση στο
σύνολο της ,στρεφόμενος ακόμη και εναντίον του Ισραήλ παρά τα
κοινά τους γεωπολιτικά/οικονομικά συμφέροντα.
Η ταχύτητα με την οποία αυτό υιοθετήθηκε από
τον Λαό ,ανεξάρτητα εθνοτικής προέλευσης απέδειξε την ορθότητα
της επιλογής του. Αυτό συνδυαζόμενο με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και
το άνοιγμα προς την Ανατολή, έφερε την οικονομική
ευημερία που τον ισχυροποίησε και άντεξε σειρά επιθέσεων,
από τους κεμαλιστές Στρατηγούς έως τους ισλαμιστές του Γκιουλέν. Σκάνδαλα
,αμφισβητήσεις και απειλές τα ξεπέρασε όλα μέχρι τώρα
διότι ήταν πάντα πιο μπροστά από τους αντιπάλους του ,παρέχοντας
στον Λαό ένα επιτυχημένο μίγμα οικονομικής ανόδου, πολιτιστικής
στήριξης των παραδοσιακών ηθών και
εθίμων του Λαού και υπόσχεση ισότητας στο κουρδικό στοιχείο που είναι το 20% του πληθυσμού . Όταν η ελπίδα αυτή χάθηκε από τους Κούρδους τότε άρχισε
και η φθορά του Ερντογάν.
Ο Ερντογάν έκανε δυναμικά
ανοίγματα στο Ιρακινό Κουρδιστάν του οποίου έδωσε πολιτική στήριξη και οικονομική ανάσα με τον μέσω Τουρκίας αγωγό
που έδωσε έξοδο στο Κουρδικό πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές και με την βοήθεια
της ΜΙΤ ήρθε σε κάποια συνεννόηση με το ΡΚΚ.
Το συντηρητικό και
θρησκευόμενο μέρος της Κουρδικής
κοινωνίας ,που είναι μεγάλο ,συντάχθηκε αρχικά με τον
Ερντογάν. Η απώλεια αυτών των ψηφοφόρων του τώρα εστοίχισε την
εκλογική ήττα του.
Το λάθος του ήταν απλό
αλλά μεγάλο. Αγνόησε το γεγονός ότι το θρησκευόμενο συντηρητικό
μέρος της Κουρδικής κοινωνίας ψήφιζε Ερντογάν αφ ενός μεν λόγω ισλαμισμού,
αφ’ ετέρου όμως διότι επίστευαν ότι θα συμμετείχαν στην αυξανόμενη εθνική
ευημερία. Όταν είδαν ότι η ευημερία στο μεγαλύτερο μέρος της
αναπτυσσόταν στην Δυτική και Κεντρική Τουρκία και ήσαν αμέτοχοι πήγαν στο
Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών(
HDP) που παρουσίασε επίσης μία αριστερή φιλελεύθερη τάση
που προσέλκυσε γυναικείο πληθυσμό αλλά και
ετερόκλητες μειονότητες και έφτασε το 13%.
Ο δεύτερος αλλά σημαντικός
λόγος που πολλοί Κούρδοι έπαψαν να στηρίζουν τον Ερντογάν είναι η στήριξη που
αυτός και το κόμμα του παρείχε στον εχθρό τους ,το
Ισλαμικό Κράτος.
Παρά τα 6.5 εκατομμύρια ψηφοφόρων που έχασε το κόμμα του Ερντογάν μπορεί ακόμη να
πείσει και να εξαγοράσει τους είκοσι βουλευτές που χρειάζεται για να κάνει
Κυβέρνηση. Το πλέον ενδιαφέρον ερώτημα όμως είναι τι θα συμβεί με
την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.
Η Εξωτερική πολιτική της
Τουρκίας έχει το σκέλος της ενεργειακής σχέσης της Τουρκίας ως λεωφόρου αγωγών
υδρογονανθράκων από την Ρωσία και τα παρακάσπια κράτη προς την Δύση. Αυτό
δεν φαίνεται να αλλάζει γιατί υπάρχει ευρύτερη συναίνεση για αυτή την πολιτική
εντός Τουρκίας.
Το δεύτερο σκέλος της
Εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας αφορά την Συρία, το
Ισλαμικό Κράτος και το Κουρδιστάν και εμπλέκει όλη την Μέση Ανατολή και την
Δύση.
Η Τουρκία πρόσφατα μπήκε
στην Συμμαχία Σαουδική Αραβία-Κατάρ-Τουρκία
,που προξένεψε το Κατάρ και σκοπό έχει την ανατροπή του
Άσσαντ. Η Συμμαχία αυτή στηρίζει ανταρτικές ομάδες εντός της
Συρίας που είναι παρακλάδια της Αλ-Κάιντα.
Υπάρχει όμως και κάτι
σοβαρότερο. Η Τουρκία ενισχύει με οπλισμό και εφόδια και με
ελεύθερη διέλευση μαχητών το Ισλαμικό κράτος της Συρίας και του Ιράκ. Μέχρι
και ηλεκτρικό ρεύμα δίνουν από την Τουρκία στην Συριακή πόλη Τελ Αμπγιάντ που
κατέχει το Ισλαμικό Κράτος και πολιορκούν οι Κούρδοι.
Η επίθεση εναντίον του
Άσσαντ θα συνεχιστεί όχι μόνο λόγω των γεωστρατηγικών βλέψεων του Ερντογάν αλλά
επίσης για να συνεχίσουν να ρέουν άφθονα προς την Τουρκία τα Σαουδαραβικά πετροδολάρια και αυτά των
εμιράτων του Κόλπου. Είναι όμως πολύ πιθανό να μετριαστεί η ένταση της
γιατί μέρος των ψήφων που έχασε ο Ερντογάν οφείλεται στην αντί-Συριακή
του πολιτική.
Όμως το Ισλαμικό Κράτος και
οι Κούρδοι είναι εχθροί και η δηλωμένη πλέον
αντιπαλότητα των Κούρδων προς τον Ερντογάν θα αυξηθεί. Θα
αυξηθεί επίσης η ενόχληση του Ιράν και της Χεζμπολλά με άγνωστες αλλά όχι
ευχάριστες συνέπειες.
Με το Ισλαμικό Κράτος οι
Τούρκοι ήδη επωάζουν το αυγό του φιδιού. 5000 Τούρκοι μαχητές
μάχονται ήδη στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους. Πρόσφατα
το Ισλαμικό Κράτος άνοιξε ιστοσελίδα στην τουρκική γλώσσα και εκπέμπει την
προπαγάνδα του προς την Τουρκία της οποίας το Ισλαμικό συναίσθημα έχει ήδη
οξύνει ο Ερντογάν. Είναι προφανές ότι η Τουρκία μπήκε στο ιδεολογικό
στόχαστρο του Ισλαμικού Κράτους.
Το κουρδικό δεν είναι
μικρότερος πονοκέφαλος για την Τουρκία. Το τουρκικό Κουρδιστάν,
που ήδη οξύνει πάλι την αντιπαλότητα του με το Τουρκικό Κράτος,
έχει ισχυρές ενδείξεις πετρελαϊκού υπεδάφους, όπως αρχικά αποκάλυψαν οι
Ρώσοι και όπως ήδη έχει συζητηθεί μεταξύ σοβαρών Δυτικών εταιρειών. Οι
Τούρκοι για προφανείς λόγους δεν επιθυμούν να εξερευνήσουν αυτό το πετρελαϊκό
δυναμικό. Η Δύση, όπως απεδείχθη με την
ενθάρρυνση της απόσχισης του Ιρακινού Κουρδιστάν ,είναι
έτοιμη να το κάνει.
Οι παράμετροι είναι πολλές
για να μην στραβώσει κάτι. Ίσως η κατάσταση υπερβαίνει ακόμη και την ικανότατη
Τουρκική Διπλωματία.
www.kassandros.gr