Απ’ όταν κατέρρευσε το σύστημα των σταθερών ισοτιμιών (Μπρέτον Γουντς) πριν από 40 χρόνια, σπανίως ενισχύεται το δολάριο έναντι των υπολοίπων σημαντικών νομισμάτων. Ωστόσο, εφέτος το αμερικανικό νόμισμα έχει ανατιμηθεί έναντι των περισσοτέρων νομισμάτων και όλο και περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν ότι έχει έρθει η ώρα το δολάριο να καλύψει το χαμένο έδαφος.
Καταλύτης για την ενίσχυση του αμερικανικού νομίσματος ήταν τα πρόσφατα σχόλια από τον πρόεδρο της ομοσπονδιακής τράπεζας (Fed) ότι από τον Σεπτέμβριο ενδέχεται να περικόπτει σταδιακά τις μηνιαίες αγορές αμερικανικών ομολόγων και ενυπόθηκων δανείων. Το επιτόκιο για τ’ αμερικανικά δεκαετή ομόλογα ανέβηκε από 1,6% τον Μάιο σε 2,6% την περασμένη εβδομάδα. Καθώς ανεβαίνει η απόδοση των ομολόγων, κεφάλαια συρρέουν από πιο ριψοκίνδυνες αγορές πίσω στις ΗΠΑ, γεγονός που με τη σειρά του μεταφράζεται σε ενίσχυση του δολαρίου. Ωστόσο, το απώτερο αίτιο για την άνοδο του δολαρίου είναι η σχετικά καλή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η αμερικανική οικονομία. Οι τράπεζες έχουν καθαρίσει από τα τοξικά στεγαστικά δάνεια, η αγορά ακινήτων ανακάμπτει και η απασχόληση αυξάνεται όσο προβλεπόταν. Η ανάπτυξη είναι μέτρια αν και το ΔΝΤ προβλέπει ότι του χρόνου το αμερικανικό ΑΕΠ θ’ αυξηθεί κατά 2,7%. Δεν είναι έκρηξη, αλλά Ιαπωνία και Βρετανία κινούνται χαμηλότερα, ενώ η Ευρωζώνη είναι ακόμη σε ύφεση. Η διαφορετική πορεία που ακολουθούν πλέον ΗΠΑ και Ευρωζώνη φαίνεται και από το γεγονός ότι στην πρόσφατη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ο πρόεδρός της, Μάριο Ντράγκι, δήλωσε ότι θα διατηρήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού «στα σημερινά ή σε χαμηλότερα επίπεδα για εκτεταμένη χρονική περίοδο». Καθώς, λοιπόν, γίνεται σαφές ότι η νομισματική πολιτική σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη ακολουθεί πλέον διαφορετικούς δρόμους, το διατλαντικό χάσμα μεταξύ επιτοκίων αναμένεται να διευρυνθεί. Και το δολάριο θα πρέπει να ενισχυθεί.
Πόσο όμως; Προς το παρόν μια σπασμωδική άνοδος κατά 5%-7% έναντι των υπολοίπων βασικών νομισμάτων ενδεχομένως να είναι το όριο. Η αμερικανική οικονομία πηγαίνει αρκετά καλά για να ενισχυθεί το δολάριο, αλλά δεν είναι ακόμη τόσο ισχυρή ώστε να έχουμε άνοδο ανάλογη μ’ αυτή του τέλους της δεκαετίας του ’90. Η Fed μπορεί να αρχίσει να περιορίζει τις αγορές ομολόγων, αλλά μια αύξηση του επιτοκίου δανεισμού από το σημερινό, σχεδόν μηδενικό, επίπεδο ενδεχομένως απέχει χρόνια. Επίσης, η Fed θ’ αντιδρούσε σε μια μεγάλη ανατίμηση του δολαρίου καθώς καμία πλούσια χώρα δεν θέλει να έχει ισχυρό νόμισμα όταν η ανάπτυξη είναι ακόμη μικρή. Γι’ αυτό η άνοδος του δολαρίου αναμένεται να είναι περιορισμένη, εκτιμάει ο Κιτ Τζους, αναλυτής της Societe Generale. Ενδέχεται επίσης να υπάρχει και ένα όριο στο πόσο μπορεί να πέσει το ευρώ.
Λίγες στιγμές, στα τρία χρόνια που κρατάει η κρίση της Ευρωζώνης,μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι το ευρώ ήταν φθηνό. Ακόμη και τώρα με διαφορετική νομισματική πολιτική το ευρώ είναι ελαφρώς υπερτιμημένο έναντι του δολαρίου. Ενας από τους λόγους για την ανθεκτικότητα του ευρώ είναι ότι οι ξένοι είναι πολύ πιο δύσκολο να κερδίσουν ευρώ απ’ ό,τι δολάρια. Η Ευρωζώνη έχει μεγάλο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, ενώ η Αμερική μεγάλο έλλειμμα. Ενας άλλος λόγος είναι ότι η κινεζική Κεντρική Τράπεζα μπορεί να εκμεταλλεύτηκε την προσωρινή αδυναμία του ευρώ για να διαφοροποιήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα. Μπορεί το ευρώ να υποχωρήσει κάτω από τα 1,20 δολάρια; «Πρέπει να ρωτήσετε τους Κινέζους», λέει ένας μάνατζερ κεφαλαίου αντιστάθμισης κινδύνων.
(μετάφραση από την εφημερίδα "Καθημερινή")