Μπορεί στην παρούσα φάση να καταγράφεται αβεβαιότητα στη ζήτηση του
φυσικού αερίου, ειδικά στην Ευρώπη, ωστόσο, αρχίζει να διαγράφεται ήδη
μια νέα εικόνα, που υπογραμμίζει μια αναδυόμενη πραγματικότητα. Το
φυσικό αέριο θα αποτελέσει τον καταλύτη στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά
και ενδεχομένως θα αναδειχθεί σε «κλειδί» για την αλλαγή του παγκόσμιου
ενεργειακού μίγματος.
Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον
το φυσικό αέριο φαίνεται ότι θα υποκαταστήσει τη χρήση του πετρελαίου,
της πυρηνικής ενέργειας και ενδεχομένως και των ΑΠΕ. Δεν είναι τυχαίο το
γεγονός ότι αργά αλλά σταθερά προστίθενται νέοι παίκτες, όχι και τόσο
παραδοσιακοί, όσο γνωρίζαμε ως τώρα. Δίπλα στο ρωσικό αέριο, έρχεται να
προστεθεί το αέριο της Κασπίας, με το Αζερμπαϊτζάν να διεκδικεί
σημαντικό πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά και το φυσικό αέριο της Ανατολικής
Μεσογείου, από την Κύπρο και το Ισραήλ. Ήδη, οι δυνατότητες των χωρών
αυτών δεν ανήκουν πλέον στη σφαίρα του επιδιωκόμενου, αλλά του εφικτού.
Παράλληλα, οι δυνατότητες αξιοποίησης του shale gas στην
Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν προς το παρόν σθεναρή
αντίσταση για περιβαλλοντικούς λόγους, εκτιμάται ότι δεν θα μπορέσουν να
παραμείνουν εσαεί στο περιθώριο. Βεβαίως, αυτό θα εξαρτηθεί από τις
δεσμεύσεις που θα υπάρξουν σε επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Το
παράδειγμα των ΗΠΑ δεν μπορεί να αγνοηθεί επί μακρόν, κυρίως όταν μιλάμε
για ζητήματα ανταγωνισμού.
Οργανισμοί, όπως η IEA,
εκτιμούν ότι το φυσικό αέριο θα αποτελέσει παράγοντα αλλαγής στο
παγκόσμιο ενεργειακό παιχνίδι και χώρες που ήταν ως πρότινος εισαγωγείς
του φυσικού αερίου, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους,
προετοιμάζονται να περάσουν σε άλλο επίπεδο. Σε χώρες που μπορούν να
καλύψουν μόνες τους τις ενεργειακές ανάγκες τους και ακόμη παραπέρα, να
γίνουν εξαγωγείς.
Δεν είναι τυχαίο, επίσης, το γεγονός
ότι η Ιταλική ENI σε πρόσφατη μελέτη της μιλά ξεκάθαρα για έναν ακόμη
διάδρομο τροφοδοσίας της Ε.Ε., εκτός από το Βόρειο, της Ρωσίας και το
Νότιο, της Κασπίας. Κι αυτός είναι ο διάδρομος της Ανατολικής Μεσογείου,
ο οποίος μάλιστα συγκαταλέγεται στα έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, τη
χρηματοδότηση του οποίου θα διευκολύνει η Ε.Ε.
Τα
δεδομένα αλλάζουν. Και μπορεί ακόμη να μην έχουμε όλα τα κομμάτια του
παζλ, αλλά διαφαίνεται με αρκετή σαφήνεια ήδη ότι η επέκταση των πηγών
του φυσικού αερίου και η διαρκώς μεγαλύτερη στροφή στη χρήση του, ακόμη
και στις μεταφορές, θα προσδιορίσει το παγκόσμιο ενεργειακό μέλλον για
τις επόμενες δεκαετίες.
Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα
φαίνεται ότι αποπειράται να «χτίσει» τις δικές της θέσεις. Αν και ακόμη
δεν έχει δώσει τα δείγματα για την ύπαρξη υδρογονανθράκων στο υπέδαφος
της, έχει δρομολογήσει τις αναγκαίες διαδικασίες και ως τα τέλη του
έτους αναμένουμε τα πρώτα αποτελέσματα στο Ιόνιο και τη νότια Κρήτη.
Παράλληλα, εκκρεμούν και οι υπογραφές των συμβάσεων για νέα κοιτάσματα
στις τρεις περιοχές, του Πατραϊκού Κόλπου, στα Ιωάννινα και το Κατάκολο.
Σε έναν κόσμο που φαίνεται να αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς το ζήτημα
είναι η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα με την οποία θα αντιμετωπίσουμε το
δικό μας ίχνος στον τομέα αυτό. Πάνω από όλα, όμως, χρειάζεται να
κινηθούμε όχι με όρους γραφειοκρατικού δημοσίου, αλλά με όραμα για την
επόμενη ημέρα, ώστε να διεκδικήσουμε ρόλο και λόγο στις ανατροπές που
έρχονται.