Θετική αποτιμάται η επίσκεψη Σαμαρά στο Ισραήλ, με
αποκορύφωμα την δήλωση Νετανιάχου ότι οι έξυπνοι μάνατζερ πρέπει να κοιτάξουν σήμερα
την περίπτωση της Ελλάδας και όχι αργότερα. Και στον ενεργειακό τομέα πάντως,
υπήρξαν σημαντικές δηλώσεις, αν και πολλά από τα μεγαλεπήβολα έργα που
προτείνονται ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι δύσκολο να υλοποιηθούν.
Στα ενεργειακά λοιπόν, ο υπουργός ΠΕΚΑ, κ. Μανιάτης,
ορμώμενος από την πρόσφατη σύμπραξη της
Energean
με την
Ratio για έρευνες υδρογονανθράκων στον
Θερμαϊκό και στον κόλπο του Ορφανού, απηύθυνε πρόσκληση στις ισραηλινές
εταιρείες να λάβουν μέρος στον β΄ αδειοδοτικό γύρο στον οποίο αναμένεται να
προχωρήσει το ΥΠΕΚΑ μέσα στο 2014-15. Πράγματι, ενδεχόμενη συμμετοχή των
ισραηλινών πετρελαϊκών σε ελληνικά οικόπεδα θα ενδυναμώσει την διμερή
συνεργασία και θα της προσδώσει έναν απτό χαρακτήρα, ο οποίος απουσιάζει
σήμερα. Οι ισραηλινές εταιρείες έχουν ανακαλύψει πληθώρα κοιτασμάτων φυσικού
αερίου στην ΑΟΖ της χώρας τους και φυσικό είναι ότι από ένα σημείο και μετά θα ενδιαφερθούν
να προχωρήσουν και σε επενδύσεις στο εξωτερικό. Η Ελλάδα λοιπόν, προσφέρεται
όχι μόνο λόγω της γεωγραφικής της εγγύτητας, αλλά και διότι αποτελεί μια
«παρθένα γη» σε ότι αφορά τους υδρογονάνθρακες.
Επίσης, πολύ θετική για τα ελληνικά συμφέροντα ήταν η δήλωση
του υπουργού Ενέργειας του Ισραήλ, Σιλβάν Σαλόμ (βλ. τη στήλη μας
Πρόσωπα στην Επικαιρότητα), ότι προτιμά
ένας ενδεχόμενος αγωγός φυσικού αερίου να μην περάσει από το τουρκικό έδαφος,
αλλά από την Ελλάδα, δίνοντας έτσι το στίγμα του ισραηλινού υπουργείου για το
όλο θέμα, το οποίο έχει απασχολήσει την επικαιρότητα έντονα τους τελευταίους
μήνες.
Βεβαίως, η κατασκευή ενός τέτοιου υποθαλάσσιου αγωγού που θα
συνένωνε την Ελλάδα με τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου θεωρείται
ιδιαίτερα δαπανηρή (το κόστος εκτιμάται τουλάχιστον στα 5 δις. ευρώ, μικρότερη
πάντως από το κόστος κατασκευής του σταθμού υγροποίησης στο Βασιλικό) και
δύσκολη τεχνικά λόγω του μεγάλου βάθους και της μορφολογίας του πυθμένα στην
Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, το έργο θα χρειαστεί οπωσδήποτε κοινοτική
χρηματοδότηση, η οποία στην παρούσα φάση δεν έχει εξασφαλιστεί, ενώ εξαρτάται
και από έναν ακόμη παράγοντα: Την βούληση του νέου ιδιοκτήτη της ΔΕΠΑ, όποιος
και αν είναι αυτός.
Για όλους αυτούς τους λόγους, ίσως θα έπρεπε η ελληνική
πλευρά να ενισχύσει στην παρούσα φάση το σχέδιο του κυπριακού σταθμού
LNG ως εξαγωγική λύση για το
Ισραήλ, καθώς το εν λόγω έργο πιθανότατα θα αναβληθεί εάν οι Ισραηλινοί
επιλέξουν να μην λάβουν μέρος. Στο κάτω-κάτω, και αυτή η λύση ταιριάζει 100% με
την ελληνική ενεργειακή στρατηγική, η οποία προβλέπει την κατασκευή πρόσθετων
τερματικών
LNG στη
Βόρεια Ελλάδα, με στόχο την προώθηση του αερίου στις αγορές των Βαλκανίων και
της Ευρώπης.
Τέλος, αντίστοιχης δυσκολίας με τον αγωγό θεωρείται και η
κατασκευή του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου που θα ενώσει τις τρεις χώρες.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις που έγιναν κατά την επίσκεψη Σαμαρά, το έργο θα
στοιχίσει περί τα 3,5 δις. ευρώ και γίνεται προσπάθεια να εξασφαλιστεί
ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, δίχως την οποία δύσκολα θα προχωρήσει.
Βλέπουμε λοιπόν ότι αν και υπάρχει η απαραίτητη πολιτική
βούληση, εντούτοις δεν είναι όλα τα προτεινόμενα ενεργειακά σχέδια βιώσιμα στην
παρούσα φάση. Για αυτό και η ελληνική πλευρά πρέπει να επικεντρώσει τις
δυνάμεις της στα πιο ρεαλιστικά από αυτά, ενισχύοντας την διμερή συνεργασία
βήμα προς βήμα, με υπομονή και συνέπεια.