Η προσφυγή στη διαδικασία της Διαιτησίας για την επίλυση μιας
διαφοράς, που απέτυχε να διευθετηθεί με άλλο τρόπο, απαιτεί σύμφωνη
γνώμη των εμπλεκομένων μερών. Αυτό αποτελεί και το θεμέλιο λίθο για την
επιλογή του συγκεκριμένου θεσμού. Η δε απόφαση της Διαιτησίας, ως εκ του
χαρακτήρα της, δεσμεύει νομικά και τα δύο μέρη. Συνιστά, με άλλα λόγια,
ένα είδος δικαστικής απόφασης.
Εντάξει. Δεν κομίζουμε
γλαύκα. Αυτά είναι γνωστά τοις πάσι. Να, όμως, που τα αυτονόητα μερικές
φορές συμβαίνει να αμφισβητούνται. Για την απόφαση της Διαιτησίας
ΔΕΗ-Αλουμίνιον ήδη έχει χυθεί αρκετό μελάνι. Και θα συνεχίζεται να
χύνεται για πολύ ακόμη. Δεν θα εστιάσουμε σε αυτήν καθεαυτή την απόφαση,
ούτε θα κρίνουμε αν είναι σωστή ή λάθος ή αν αποτελεί «δώρο» για την
πλευρά του Αλουμινίου. Άλλα ζητήματα έχουν ουσία, κατά την άποψη μας.
Καταρχήν,
να γυρίσουμε λίγο πίσω. Ο σοφός λαός λέει ότι «η καλή μέρα από το πρωί
φαίνεται». Όταν ΔΕΗ και Αλουμίνιον αποφάσισαν να καταφύγουν στη
Διαιτησία, για να επιλύσουν το μέγα θέμα της τιμής πώλησης ηλεκτρικής
ενέργειας από την πρώτη στη δεύτερη, ήρθε η πρώτη αντίδραση. Όχι από τη
ΔΕΗ. Αυτή είχε δεσμευθεί με την υπογραφή συνυποσχετικού. Αλλά από τη
ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, η οποία αμφισβήτησε την αντικειμενικότητα ενός εκ των
επιδιαιτητών, του Γιώργου Κουτζούκου, κατηγορώντας τον για «άνθρωπο του
Μυτιληναίου». Το γεγονός ότι είχε συναινέσει για το διορισμό του η ίδια η
ΔΕΗ δεν είχε και πολλή σημασία. Μήπως εν τέλει είχε μετανιώσει η ΔΕΗ
και καθώς δεν μπορούσε να αντιδράσει η ίδια, μπήκε, για πολλοστή φορά,
μπροστά η ΓΕΝΟΠ; Ας περιοριστούμε σε ρητορικά ερωτήματα. Γεγονός,
πάντως, παραμένει ότι η αμφισβήτηση καταγράφηκε. Ας το κρατήσουμε αυτό.
Η
διαδικασία ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα και η απόφαση
ανακοινώθηκε στα τέλη της. Η αντίδραση της ΔΕΗ ήταν οργίλη. Όχι μόνον
δεν της άρεσε η απόφαση, αλλά έσπευσε να αμφισβητήσει τηνπλειοψηφική
απόφαση, επιρρίπτοντας ευθύνες και διατυπώνοντας έμμεσες αιχμές κατά
της πλειοψηφίας που ψήφισε υπέρ της. Η «σκιά» της αμφισβήτησης της ΓΕΝΟΠ
υιοθετείται τώρα απερίφραστα και από την ίδια τη ΔΕΗ.
Δεύτερο
στοιχείο. Η Δημόσια Επιχείρηση υποστηρίζει ότι δεν ελήφθησαν υπόψη τα
στοιχεία που προσκόμισε. Αυτό έχει δύο αναγνώσεις. Ή δεν έγινε καλή
νομική προετοιμασία από την πλευρά της ή πίστευε αφελώς ότι η όλη
διαδικασία εν τέλει θα τη δικαίωνε.
Τρίτο, σοβαρό
στοιχείο. Η αμφισβήτηση του αποτελέσματος της Διαιτησίας πλήττει ευθέως
τη διαιτητική διαδικασία, η οποία είναι η πρώτη, υπό την «ομπρέλα» της
ΡΑΕ. Και η Ρυθμιστική Αρχή επένδυε πολλά σε αυτόν τον πρωτόγνωρο, για τα
ελληνικά δεδομένα, θεσμό. Η απόφαση της ΔΕΗ να προσφύγει στα πολιτικά
δικαστήρια για να ακυρώσει την απόφαση της Διαιτησίας και η πολεμική
διάθεση που επιδεικνύει στο βάθος έχει στόχο την ίδια τη ΡΑΕ και τα
στελέχη της. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται
διαφορετική γλώσσα μεταξύ ΔΕΗ και Ρυθμιστή.
Το έχουμε
πει πολλές φορές και θα το ξαναπούμε. Οι θεσμοί θα πρέπει να γίνονται
σεβαστοί από όλους. Γιατί θεωρούνται θεμέλια, είτε αφορούν στο δημόσιο
βίο, είτε αφορούν στην οικονομική δραστηριότητα. Βεβαίως, ο σεβασμός δεν
θεωρείται a priori. Απαιτείται και οι θεσμοί να προστατεύουν τους
εαυτούς τους.
Σε κάθε περίπτωση, σε μια αγορά έκθετη σε
προβλήματα και στρεβλώσεις, ήρθε το κερασάκι στην τούρτα, που
συμπαρασύρει δικαίους και αδίκους. Με τους συμμετέχοντες παίκτες να
εξακολουθούν να είναι διαιρεμένοι και ετοιμοπόλεμοι.
Χρειάζεται επειγόντως να αλλάξει ο καιρός. Για να υπάρχουν σύννεφα, ώστε να δικαιολογούμε την πτώση μας.