Σε ένα νέο κύκλο έντασης εισέρχονται οι σχέσεις Βρυξελλών-Μόσχας
μετά την πρόσφατη δήλωση της Κομισιόν ότι η
Gazprom θα πρέπει να αναδιαπραγματευτεί τις συμφωνίες με τις φιλοξενούσες
χώρες για τον αγωγό φυσικού αερίου
South
Stream.
Όπως είναι φυσικό, η ρωσική εταιρεία εξέφρασε την αγανάκτησή
της για την ανακοίνωση αυτή, η οποία έρχεται καθώς οι εργασίες κατασκευής του
αγωγού επρόκειτο να ξεκινήσουν άμεσα σε χώρες όπως η Βουλγαρία και η Σερβία. Επιπλέον,
η κίνηση των Βρυξελών έρχεται λίγους μήνες μετά την διεξαγωγή έρευνας για πιθανή
καταπάτηση των κοινοτικών κανόνων ανταγωνισμού από την
Gazprom, η οποία ερμηνεύτηκε ως μέσο πίεσης
προς τους Ρώσους ώστε να προσφέρουν φθηνότερο αέριο στους Ευρωπαίους πελάτες τους,
πολλοί από τους οποίους αναγκάστηκαν φέτος να προσφύγουν σε διαδικασία διαιτησίας
για να διεκδικήσουν χαμηλότερες τιμές.
Όμως, υπάρχει και μια πιο άμεση αιτία για την ξαφνική ανακοίνωση
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Το γεγονός ότι μόλις πριν μερικές ημέρες, η Μόσχα κατάφερε
να «πείσει» την Ουκρανία να εγκαταλείψει τις διαπραγματεύσεις της με την Ε.Ε. που
είχαν ως αντικείμενο τις στενότερες εμπορικές τους σχέσεις. Με την απειλή μιας νέας
κρίσης αερίου, η Ρωσία διατήρησε, τουλάχιστον προς το παρόν, τον έλεγχο στην
περιοχή της και κατάφερε ένα σημαντικό πλήγμα στις βλέψεις της Ε.Ε. στην
Ανατολική Ευρώπη.
Για αυτό και η κίνηση της Κομισιόν όσον αφορά τον
South
Stream
θα
πρέπει να αντιμετωπιστεί ως στρατηγική αντεπίθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία
εμφανίζεται πλέον αποφασισμένη να «πολεμήσει» τη Ρωσία όπου και όπως μπορεί.
Να σημειώσουμε ότι οι βασικές επιδιώξεις της Μόσχας είναι
τρεις: Να διατηρήσει η
Gazprom
το μερίδιό της στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου (έστω και
με μειωμένες τιμές), να κρατήσει υπό τον έλεγχό της τις πρώην σοβιετικές
δημοκρατίες και να υλοποιήσει τα έργα που οραματίζεται, όπως ο
South
Stream.
Στο πρώτο σκέλος, τα πράγματα δεν δείχνουν πολύ θετικά για
τη Ρωσία, καθώς στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ σχεδιάζονται και κατασκευάζονται
αρκετοί σταθμοί υγροποίησης φυσικού αερίου που σε μερικά χρόνια θα κατακλύσουν
την ευρωπαϊκή αγορά με φθηνό αέριο. Παράλληλα, οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου
εντείνουν τις προσπάθειές τους στην παραγωγή υδρογονανθράκων, ενώ πλέον προστίθεται
και πάλι στην όλη εικόνα το Ιράν, ένας παραδοσιακά μεγάλος παραγωγός αερίου.
Για αυτό και τα επόμενα χρόνια δεν αποκλείεται να αλλάξουν οι ισορροπίες σε ότι
αφορά την ευρωπαϊκή αγορά.